Nghiên cứu mô phỏng, thực nghiệm và phát triển một số sản phẩm chăm sóc sức khỏe từ dược liệu quý Gừng đen và nấm Đông trùng Hạ thảo.

Các hợp chất được tách chiết từ thân rễ cây Gừng đen (D. citrea) được chứng minh có tác dụng kháng khuẩn vòm họng và phế cầu khuẩn. Cụ thể, cao chiết phân đoạn n-hexane, EtOAc của D. citrea được đánh giá in vitro có tác dụng ức chế chức năng hoạt động protein trong hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường. Cao chiết của nấm Đông trùng Hạ thảo (C. militaris) được nghiên cứu in vitro đánh giá ức chế acetylcholinesterase, α-amylase và α-glucosidase. Điều này cho thấy tác dụng ức chế tiềm năng của cao chiết C. militaris đối với enzyme liên quan đến bệnh alzheimer và bệnh tiểu đường. Các hợp chất tự nhiên được sàng lọc trong cây D. citrea và nấm dược liệu C. militaris nghiên cứu in silico với kết quả mô phỏng khẳng định các hợp chất nghiên cứu đều ức chế tốt chức năng hoạt động của các protein/enzyme liên quan đến bệnh tiểu đường và alzheimer và có khả năng tương thích với các môi trường sinh lý trong việc ứng dụng điều chế dược phẩm. Dự đoán về thông số ADMET cho độ hấp thụ, độ phân bố, độ chuyển hóa, độ bài tiết, độc tính đã khẳng định các hợp chất sàng lọc và tách chiết đều nằm trong khoảng cho phép về độ tan, tính thấm màng, độ thẩm thấu qua da, đặc trưng cơ chất, độ chuyển hóa, thanh thải và độc tính thấp. Từ đó, bước đầu khẳng định các hợp chất có tiềm năng trong bào chế hợp chất “tương tự thuốc” để định hướng cho các nghiên cứu thực nghiệm sâu hơn. Đặt biệt, cao chiết Gừng đen và Đông trùng Hạ thảo được nghiên cứu in vitro và in silico đều cho kết quả khả quan về khả năng kháng khuẩn, ức chế α-glucosidase, acetylcholinesterase và có tiềm năng trong nghiên cứu ứng dụng vào bào chế các sản phẩm chăm sóc sức khỏe trong hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường và một số bệnh khác. Tính đến thời điểm hiện tại, đây là kết quả nghiên cứu mới và có tính hệ thống từ bước thăm dò bằng nghiên cứu mô phỏng, đến triển khai chi tiết cho nghiên cứu thực nghiệm, đồng thời bào chế sản phẩm thử nghiệm ứng dụng trong hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường và alzheimer, được thực hiện lần đầu tiên tại Việt Nam. Sản phẩm của đề tài mở ra hướng đi mới và tích cực trong vấn đề chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Sản phẩm sợi khô sấy thăng hoa từ C. militaris nuôi trồng, viên nang Đông trùng Hạ thảo Ngọc rồng và trà HUSCI Tam vị từ Gừng đen và nấm Đông trùng Hạ thảo Ngọc rồng đã được nhóm nghiên cứu bào chế thử nghiệm thành công tại Viện Nghiên cứu và Ứng dụng Khoa học Công nghệ, trường Đại học Khoa học, Đại học Huế hợp tác nghiên cứu với Công ty Cổ phần Khoa học Công nghệ HUSCI. Sản phẩm đã và đang được thương mại hóa trên thị trường với công dụng ổn định đường huyết, cải thiện trí nhớ và nâng cao sức khỏe con người. Quy trình bào chế trà HUSCI Tam vị sử dụng nguồn nguyên liệu có sẵn và thiết bị đơn giản, chi phí thấp do đó có thể dễ dàng ứng dụng từ các cơ sở sản xuất nhỏ đến quy mô công nghiệp ở địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế nói riêng và cả nước nói chung. Quy trình nuôi trồng và bào chế các sản phẩm sợi khô, viên nang từ nấm Đông trùng Hạ thảo Ngọc rồng sử dụng thiết bị, công nghệ và kỹ thuật hiện đại, có thể ứng dụng từ các cơ sở sản xuất quy mô hộ gia đình đến các doanh nghiệp. Các sản phẩm trà HUSCI Tam vị, sợi khô sấy thăng hoa và viên nang Đông trùng Hạ thảo Ngọc rồng bào chế được đều đạt các tiêu chuẩn về an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.

Sản phẩm sợi khô Đông trùng Hạ thảo Ngọc rồng sấy thăng hoa, viên nang Đông trùng Hạ thảo Ngọc rồng và trà HUSCI Tam vị với nguyên liệu chính là Gừng đen và nấm Đông trùng Hạ thảo Ngọc rồng với tác dụng tiềm năng hỗ trợ điều trị một số bệnh (tiểu đường, alzheimer) có ý nghĩa về mặt khoa học cũng như ứng dụng, đóng góp tích cực trong vấn đề chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Sản phẩm không chỉ góp phần nâng cao ý thức phòng tránh các vấn đề liên quan đến các bệnh đường hô hấp, rối loạn chuyển hóa mà còn có ý nghĩa về mặt kinh tế trong quá trình phòng và hỗ trợ điều trị một số bệnh do giá thành sản phẩm thấp hơn nhiều so với thuốc tân dược đặc trị. Mặc khác, việc sử dụng lâu dài các thuốc tân dược mang lại nhiều tác dụng phụ. Nhóm tác giả hi vọng với kết quả nghiên cứu đạt được và sản phẩm bào chế thử nghiệm sẽ mở ra hướng đi mới và tích cực trong vấn đề phòng ngừa và điều trị bệnh tiểu đường nói riêng và vấn đề chăm sóc sức khỏe cộng đồng nói chung ở Việt Nam, tương lai hướng đến các quốc gia trong khu vực và trên thế giới.