Thực hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh về việc tổ chức Cuộc thi sáng tạo Thanh thiếu niên, Nhi đồng tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ XI, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Khoa học và Công nghệ, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Sở Tài chính, Báo Thừa Thiên Huế, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh và UBND các huyện, thị xã, thành phố tích cực triển khai các hoạt động theo kế hoạch và đạt kết quả rất đáng trân trọng.
Số lượng đề tài đăng ký tham gia ở cả 02 cấp có sự gia tăng mạnh mẽ. Riêng ở cấp tỉnh có 123 đề tài tham gia Cuộc thi được tuyển chọn từ hàng trăm đề tài tại Cuộc thi cấp huyện, thị xã, thành phố, gồm: Lĩnh vực Sản phẩm thân thiện với môi trường 32 đề tài; Lĩnh vực Giải pháp bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển kinh tế 27 đề tài; Lĩnh vực Dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ ẹm 30 đề tài; Lĩnh vực Phần mềm tin học 14 đề tài; Lĩnh vực Đồ dùng dành cho học tập 20 đề tài.
Căn cứ vào kết quả chấm điểm của các hội đồng giám khảo, Ban tổ chức đã quyết định trao giải cho 59 đề tài, bao gồm: 04 giải Nhất, 09 giải Nhì, 14 giải Ba, 29 giải Khuyến khích, 01 giải cho thí sinh có mô hình dự thi đẹp nhất, 01 giải cho thí sinh nhỏ tuổi nhất, 01 giải cho thí sinh có hoàn cảnh đặc biệt nhất.
Chất lượng đề tài tham gia Cuộc thi năm nay tiếp tục có chuyển biến, tiến bộ. Tiêu biểu là các đề tài: Xây dựng sách điện tử văn học Việt Nam lớp 11 hỗ trợ việc dạy và học của tác giả Lê Đình Thảng, trường THPT Đặng Huy Trứ, thị xã Hương Trà (lĩnh vực phần mềm tin học); Máy điều hòa theo nguyên lý chân không và tạo lốc xoáy của nhóm tác giả Phạm Nguyên Khang, Lê Quang Minh, Trường THPT Chuyên Quốc học (lĩnh vực dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ em); Hạn chế thương vong khi xẩy ra tai nạn giao thông của tác giả Ngô Thị Kim Ly, trường THCS Phong Mỹ, huyện Phong Điền; Thiết kế mạch điện thông minh và tiết kiệm điện của nhóm tác giả Nguyễn Minh Quân, Văn Viết Thiên Kim, trường THCS Chu Văn An, thành phố Huế (lĩnh vực Giải pháp bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển kinh tế). Điểm khác biệt năm nay là chất lượng đề tài khá đồng đều giữa các địa phương, các giải cao không tập trung vào một số đơn vị. Địa phương có nhiều đề tài tham gia và đạt giải nhiều nhất là thành phố Huế (tham gia 37 đề tài, 17 đề tài đạt giải: 01 nhất, 01 nhì, 07 ba, 07 khuyến khích, 01 giải thí sinh nhỏ tuổi nhất); Phú Vang là huyện có nhiều tiến bộ so với năm trước (tham gia 9 đề tài, đạt 02 nhì, 02 khuyến khích); trường THPT chuyên Quốc Học tiếp tục khẳng định đẳng cấp và thương hiệu với 7 đề tài tham gia, đạt 8 giải: 01 nhất, 02 nhì, 01 ba, 03 khuyến khích, 01 mô hình đẹp nhất.
Từ kết quả này, Ban tổ chức đã tuyển chọn được 27 đề tài tham dự Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, Nhi đồng toàn quốc lần thứ 14, năm 2018.
Phát huy thành tựu của những năm trước, Ban tổ chức Cuộc thi lần thứ XI đã long trọng tổ chức triển lãm và truyền hình trực tiếp lễ tổng kết trao giải một cách chu đáo, long trọng, hoành tráng nhằm động viên, tôn vinh các nhà sáng tạo trẻ.
Nhìn chung, sự thành công của Cuộc thi năm nay sẽ có tác động lan tỏa, thúc đẩy phong trào thi đua sáng tạo trong thanh thiếu niên, nhi đồng, giúp các em trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng sáng tạo, nuôi dưỡng ước mơ trở thành nhà sáng chế trong tương lai.
Để có được kết quả đó, Ban Tổ chức đã đẩy mạnh công tác truyền thông về Cuộc thi cả chiều sâu lẫn chiều rộng, tổ chức phát động Cuộc thi tại buổi truyền hình trực tiếp lễ tổng kết và trao giải năm 2017, tổ chức hội nghị triển khai kế hoach Cuộc thi ngay từ đầu năm 2018. Ban Tổ chức đã chủ động đăng ký làm việc với UBND các huyện, thị xã, thành phố để vận động, hướng dẫn tổ chức Cuộc thi cấp huyện, thành phố. Đồng thời thường xuyên liên lạc, hỗ trợ và thông tin kịp thời tình hình tổ chức, triển khai Cuộc thi trên phạm vi toàn tỉnh.
Thông tin về Cuộc thi được đăng tải trên các Bản tin Khoa học & Kỹ thuật, Đài phát thanh và Truyền hình tỉnh, Báo Thừa Thiên Huế và website của Liên hiệp hội, Sở Giáo dục và Đào tạo, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh, Sở Khoa học và Công nghệ, các phòng Giáo dục và Đào tạo nhằm cung cấp đầy đủ thông tin đến tất cả các đối tượng tham gia Cuộc thi.
Qua quá trình tuyên truyền, vận động, hướng dẫn, 9 huyện, thị xã, thành phố đã thành lập Ban tổ chức Cuộc thi, do Phó Chủ tịch UBND huyện, thị xã, thành phố làm trưởng ban. Có 9/9 đơn vị tổ chức đánh giá, tổng kết, trao giải và tuyển chọn đề tài tham gia Cuộc thi cấp tỉnh. Nhiều đơn vị đã làm tốt việc triển khai như: thành phố Huế, thị xã Hương Thủy, huyện Phú Lộc, huyện Phong Điền, huyện Phú Vang…Đây là năm thứ tư Cuộc thi được tổ chức ở cấp huyện và đã thu hút được đông đảo thanh thiếu niên, nhi đồng trên địa bàn toàn tỉnh tham gia, đặc biệt là các vùng sâu vùng xa, vùng dân tộc ít người.
Bên cạnh những thành tựu nêu trên, công tác tổ chức Cuộc thi cần tiếp tục đổi mới các nội dung như: hình thức truyền thông, hướng dẫn Cuộc thi, đặc biệt là ở cấp huyện cần đa dạng, phong phú và thường xuyên hơn; Bản thuyết minh của nhiều đề tài chưa đạt yêu cầu, chưa làm rõ cấu tạo, tính mới, tính sáng tạo, khả năng ứng dụng. Do vậy, cần tiếp tục có những hoạt động tập huấn, hướng dẫn cụ thể; Mô hình của các đề tài cần được đầu tư tốt hơn đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, tính thẩm mỹ, gọn nhẹ và bền chắc.
Ngoài ra, để Cuộc thi những năm tới đạt được những kết quả tốt hơn, cần chú trọng một số giải pháp như: Phát huy tốt hơn nữa vai trò của từng thành viên Ban Tổ chức; đặc biệt là vai trò của ngành Giáo dục và Đào tạo và Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong công tác chỉ đạo; Tăng cường công tác truyền thông về Cuộc thi trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên website của các sở, ngành, các trường học và bằng tờ rơi, áp phích trực tiếp tại cơ sở để phổ biến sâu rộng các thông tin về Cuộc thi đến các cấp, các ngành và các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là đối tượng của Cuộc thi trên toàn tỉnh. Các cơ quan báo chí cần hỗ trợ tuyên truyền cho Cuộc thi một cách tích cực và chủ động hơn; Các trường học nên phát động ý tưởng sáng tạo ngay từ đầu năm học. Từ đó, lập hội đồng tuyển chọn ý tưởng, phân công giáo viên hướng dẫn học sinh hiện thực hóa ý tưởng; Các phòng Giáo dục và Đào tạo chủ động tham mưu cho UBND huyện kế hoạch tổ chức Cuộc thi của địa phương, tạo ra phong trào thi đua sáng tạo trong các trường học; UBND các huyện, thị xã, thành phố quan tâm và chỉ đạo chặt chẽ việc tổ chức Cuộc thi tại địa phương, coi đây là một nhiệm vụ thường xuyên.
Cuộc thi sáng tạo Thanh thiếu niên, Nhi đồng là hoạt động được tổ chức hàng năm nhằm khuyến khích tính sáng tao của tuổi trẻ. Đây là hoạt động có ý nghĩa hỗ trợ hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ tỉnh nhà, giúp các em nuôi dưỡng ước mơ trở thành nhà sáng chế. Thừa Thiên Huế là vùng đất có truyền thống hiếu học, vùng đất của những tài năng tỏa sáng thì các hoạt động khuyến khích Sáng tạo phải có nền nếp và thực sự nổi trội. Để thực hiện được mục tiêu đó, cần có sự phối hợp tốt giữa các ngành liên quan, các địa phương trong việc tổ chức Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, Nhi đồng.
Trần Giải
Phó chủ tịch thường trực Liên hiệp hội TT Huế
