Hoa cúc là là loài hoa được trồng phổ biến, có giá trị kinh tế cao và diện tích trồng ngày càng tăng ở các địa phương trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế, để giúp người trồng hoa nắm bắt kỹ thuật trồng, nâng cao hiệu quả sản xuất, bài viết xin giới thiệu một số vấn đề về trồng hoa cúc.
1. Thời vụ và vườn ươm
* Thời vụ
– Vụ xuân hè: Giâm cuối tháng 2 tháng 3, trồng tháng 3 – tháng 5.
– Vụ hè thu: Giâm cuối tháng 4 đầu tháng 5, trồng tháng 6 tháng 7.
– Vụ thu đông: Giâm tháng 7 tháng 8, trồng tháng 8 – tháng 10.
* Vườn ươm
– Chọn đất tốt, nhiều mùn, ẩm, tưới tiêu thuận lợi.
– Làm luống cao, mặt luống bằng phẳng hoặc mai rùa (đối với vụ hè).
– Bón phân chuồng hoai mục 2-3 kg/m2.
– Chọn ngày mát trời để râm: Cắt ngọn hoặc nhánh non vào buổi sáng sau đó giâm ngay. Cành giâm dài 5 – 8 cm, có 3 – 4 đốt.
– Khoảng cách giâm 2 x 2 cm, ấn đất chặt gốc và tưới đẫm nước. Hàng ngày tưới nhẹ. Sau 15 – 20 ngày cây ra đủ rễ có thể đem trồng ra ruộng sản xuất. Chọn cây xanh tốt khỏe mạnh, loại bỏ cây yếu, sâu bệnh.
2. Làm đất trồng
– Chọn đất tốt, tơi xốp, giàu mùn, thoát nước tốt, sạch.
– Đất được cày bừa kỹ, sạch cỏ dại.
– Lên luống rộng 100-120 cm, cao 20-30 cm, rãnh luống rộng 30-35 cm.
3. Phân bón
* Lượng bón
| – Phân chuồng hoai mục:
– Phân đạm Urê: – Phân lân Super: – Phân Kaliclorua: – Phân vi sinh: |
500 – 700 kg/sào
8 – 10 kg/sào 20 – 25 kg/sào 8 – 10 kg/sào 50 kg/sào |
| Hoặc có thể dùng phân NPK các loại để thay thế cho các loại phân đơn. | |
* Cách bón
Tuỳ theo đất tốt, xấu mà tăng giảm lượng phân cho phù hợp. Có thể bổ sung tro bếp, thuốc kích thích sinh trưởng cho cây (theo hướng dẫn của đơn vị sản xuất).
– Bón lót: Toàn bộ phân chuồng (vi sinh) phân lân trộn đều với đất trước khi trồng.
– Bón thúc và chăm sóc
+ Đợt 1: Sau trồng 15-20 ngày, bón 4-5 kg urê + 4-5 kg kali.
+ Đợt 2: Khi cây có nụ bón số phân đạm, kali còn lại, kết hợp vét rãnh vun gốc. Cắm cọc hai bên mép luống, căng dây theo ô mắt cáo để chống đổ.
5. Mật độ, khoảng cách, trồng cây
Tuỳ thuộc vào đặc điểm của giống, mục đích sử dụng hoa (để một hay chùm hoa), loại đất, kỹ thuật chăm sóc mà quyết định mật độ trồng.
Mật độ: 18.000 – 20.000 cây/sào. Khoảng cách hàng 15-17 cm, khoảng cách cây 10-12 cm với loại hoa to và để 1 bông; khoảng cách 15×15 cm với loại hoa nhỏ và để chùm. Tùy theo điều kiện đất, thời gian trồng đến thu hoạch, kỹ thuật canh tác để điều chỉnh mật độ cho phù hợp.
Trồng cây: Chọc một lỗ nhỏ sau đó đặt cây, ấn nhẹ đất quanh gốc từ ngoài voà, phần lấp đất ngang với cổ rễ và mặt luống, xong tưới nước thật đẫm để giữ chặt gốc cây. Che nắng và tưới nước 2-3 lần trong ngày đầu sau trồng. Các ngày sau giữ ẩm đều (ngày tưới 1 lần), kịp thời trồng dặm ngay để đảm bảo mật độ.
6. Tưới nước, vun xới
Cây hoa cúc là cây cần tưới nước trong suốt quá trình sinh trưởng nhưng không chịu được ngập úng. Chú ý đảm bảo ẩm độ thường xuyên cho cây. Nên kết hợp giữa tưới nước và bón phân để tăng hiệu quả.
Xới xáo: Chỉ xới xáo khi cây nhỏ (trước 40 ngày kể từ ngày trồng) vì rễ ăn nông xới xáo sẽ làm đứt nhiều rễ và không vun cao sẽ phát sinh nhiều mắt làm cho gốc sù xì không đẹp, tỉa lá già xung quanh gốc.
7. Làm giàn, bấm ngọn, tỉa cành, bấm nụ
* Làm giàn
– Dùng cọc tre đóng 2 mép luống, khoảng cách cọc 0,5-1 m dùng dây nilon đan bện thành mắt lưới để giữ cây được thẳng. Với giống cúc cao 0,7-0,9 m làm 2 lớp giàn, lớp dưới cách mặt đất 35 cm, lớp trên cách mặt đất 55 cm.
– Với cây cúc có tán rộng cắm 3-5 cọc xung quanh, dùng dây buộc nhẹ xung quanh cả khóm.
* Tỉa cành, bấm nụ
Thường xuyên tỉa bỏ các cành nhánh không cần thiết, thời kỳ ra hoa ngoài nụ chính còn nhiều nụ phụ, dùng tay nhẹ nhàng vặt bỏ các nụ này khi nụ còn bé (tránh tiêu hao dinh dưỡng của nụ chính) để hoa chính to, đều, màu sắc đẹp. Với loại hoa to, không bấm ngọn chỉ bấm nụ phụ, để một nụ chính trên thân, có thể để 2 nụ (một nụ chính và một nụ phụ phòng khi nụ chính hỏng để thay thế).
* Bấm ngọn
– Khi muốn cúc có nhiều hoa trên thân phải bấm ngọn cho cây.
– Bấm ngọn 1 lần: Áp dụng cho hoa có đường kính trung bình, dạng hoa tương tự hoặc loại hoa to để một bông nhưng chất lượng kém hơn một chút (đường kính cành nhỏ, thân ngắn hoa nhỏ hơn). Cúc sau trồng 15-20 ngày, bấm ngọn để lại 3-4 cành sau đó tỉa cành bấm nụ như loại hoa to.
– Bấm ngọn nhiều lần: Áp dụng cho một số giống cúc nhỏ đường kính bông 1-3 cm cây có thân mềm, cành nhánh phát triển mạnh, có thể bấm ngọn 2-4 lần. Lần 1: Sau trồng 15-20 ngày, 15 ngày sau bấm lần 1. Có thể bấm tiếp lần 3,4 đến khi cây có thế tán, dáng cây theo ý muốn, sau đó vặt bỏ mầm nách và các nụ con ra sau để hoa nở đồng đều.
8. Phòng trừ sâu bệnh
– Sâu hại: Sâu khoang, bọ trĩ, nhện đỏ, sâu xanh…
– Bệnh hại: Lở cổ rễ, sương mai, đốm lá, phấn trắng, thối rễ vi khuẩn…
Phòng trừ chủ yếu dùng các biện pháp canh tác, biện pháp sinh học, hạn chế sử dụng thuốc hoá học. Không dùng các loại thuốc cấm, thuốc hạn chế sử dụng.
9. Thu hoạch
– Trước khi thu hoạch (cắt hoa) một ngày, cần tưới đẫm nước, cắt bằng dao hay kéo sắc và cắt vào lúc sáng sớm (4-5 giờ sáng) hoặc lúc mặt trời sắp lặn (để hoa tươi lâu).
– Không nên cắt những hoa mới chớm nở, nên thu những hoa nở giữa chừng hoặc gần hết cánh hoa vòng ngoài.
– Sau cắt xong vệ sinh cành hoa (bỏ lá già, lá úa, sâu bệnh…) và phân loại hoa; Để thành từng bó và dựng đứng vào thùng chứa nước ngập 1/4-1/2 chiều dài cành, phun mù nước đẫm lá và không đọng trên mặt hoa; Bảo quản hoa vào phòng lạnh hoặc phòng mát, kín gió sau đó đem đi tiêu thụ.
– Thu dọn, xử lý tàn dư trên ruộng hoa sau khi thu hoạch./.
Hồ Thành
