ẢNH HƯỞNG CỦA RỐI LOẠN CHUYỂN HOÁ LÊN CHỨC NĂNG SINH SẢN CỦA NAM GIỚI HIẾM MUỘN

Đề tài là tập hợp nghiên cứu các cấp và công bố trong nước, quốc tế liên quan đến ảnh hưởng của rối loạn chuyển hoá lên chất lượng tinh trùng ở nam giới hiếm muộn. Đây là cụm đề tài nghiên cứu với cỡ mẫu lớn đầu tiên và duy nhất của Việt Nam nói chung và tỉnh Thừa Thiên Huế nói riêng về lĩnh vực rối loạn chuyển hoá trên nhóm đối tượng vô sinh tính đến thời điểm hiện tại. Đề tài đã công bố 9 bài báo khoa học, trong đó có 5 bài báo công bố trên tạp chí chuyên ngành trong nước và 4 bài báo được xuất bản trên tạp chí quốc tế ISI/Scopus, đồng thời, đã hướng dẫn cho 2 học viên sau đại học chuyên ngành Sản Phụ khoa bảo vệ luận án thành công. Kết quả cho thấy, bên cạnh các tiêu chuẩn để chẩn đoán rối loạn chuyển hoá như chu vi vòng bụng, xét nghiệm glucose máu đói, bilan lipid máu, cần lưu ý sử dụng các chỉ số lâm sàng như: chu vi vòng mông, tỷ lệ vòng bụng/ chiều cao và tỷ lệ vòng bụng/ vòng mông như những yếu tố có khả năng tiên lượng rối loạn chuyển hoá. Nghiên cứu đã chứng minh tính độc lập giữa xét nghiệm phân tích tinh dịch đồ và phân mảnh DNA tinh trùng trong đánh giá chức năng sinh sản của nam giới. Mặc dù rối loạn chuyển hoá không thể hiện sự ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng, nội dung đề tài đã tìm thấy mối liên quan thuận có ý nghĩa thống kê giữa vòng bụng, tỷ lệ vòng bụng/chiều cao với mức độ đứt gãy DNA tinh trùng. Như vậy, cần thiết để thực hiện xét nghiệm đứt gãy DNA tinh trùng song song với xét nghiệm phân tích tinh dịch truyền thống. Đồng thời, việc giảm chu vi vòng bụng là giải pháp hữu ích giúp cải thiện tình trạng đứt gãy DNA tinh trùng.

Đề tài được ứng dụng cho các trường hợp vô sinh nam giới có bất thường đứt gãy DNA tinh trùng mức độ trung bình đến nặng có chu vi vòng bụng trên 90 cm đến khám và điều trị tại các trung tâm hỗ trợ sinh sản, đã được tư vấn chế độ ăn uống và luyện tập với mục tiêu giảm chu vi vòng bụng. Kết quả bước đầu cho thấy sự kết hợp giữa điều trị nội khoa và điều trị hỗ trợ có khả năng cải thiện chất lượng tinh trùng, tăng cường tình trạng sức khoẻ nói chung và khả năng sinh sản nói riêng. Từ nội dung của đề tài, tiến hành xây dựng quy trình “Đánh giá hội chứng chuyển hoá trong khám vô sinh nam” và được chuyển giao ứng dụng cho một số cơ sở y tế chuyên sâu tại khu vực miền Trung Việt Nam như: Bệnh viện Sản – Nhi tỉnh Quảng Ngãi, Bệnh viện Phụ Sản Nhi Đà Nẵng và Bệnh viện Bình An tỉnh Quảng Nam. Cụm đề tài đã được Trường Đại học Y-Dược, Đại học Huế công nhận sáng kiến cấp cơ sở theo Quyết định số 1658/QĐ-ĐHYD ngày 02 tháng 7 năm 2021. Đến năm 2023, cụm đề tài được Bộ Giáo dục và Đào tạo công nhận là sáng kiến có hiệu quả áp dụng, phạm vi ảnh hưởng cấp Bộ theo Quyết định số 3215/QĐ-BGDĐT ngày 16 tháng 10 năm 2023.

Về mặt xã hội, việc đưa ra chiến lược y tế phù hợp với những trường hợp vô sinh ở nam giới có bất thường tinh trùng có thể làm giảm những gánh nặng tâm lý do điều trị hiếm muộn, đồng thời cải thiện sức khoẻ sinh sản nói riêng và sức khoẻ tổng quát và chất lượng cuộc sống nói chung cho đối tượng này.