Tác giả: Trần Như Đăng Tuyên
Nhận thấy cỏ Vetiver có nhiều ưu điểm độc đáo, đa dụng, thích ứng với điều kiện khí hậu và cải tạo đất hoang hoá, một số người yêu nông nghiệp ở Huế đã nhập giống cỏ lạ này từ Thái Lan về nhân rộng tại các trang trại vùng gò đồi hoang hoá.
Những đặc tính, đặc điểm ứng dụng trong nông nghiệp
Theo anh Lê Duy Bảo (xã Hương Hồ, thành phố Huế), người đưa giống và nhân rộng cỏ Vetiver cho biết: Cỏ Vetiver có rất nhiều chủng khác nhau, qua phát triển xuất hiện những đột biến, tạo ra những đặc điểm riêng. Loại có đang phát triển ở Huế có đặc tính là lá cỏ mềm, phiến lá to hơn các loại khác, lá dai hơn, vì vậy được khuyến khích trồng nhiều hơn vì có thể làm đồ thủ công mỹ nghệ bền, đẹp, bóng, lá dài… và chăn nuôi gia súc được. Nhìn chung, đây là chủng vetiver có nhiều ưu điểm nhất trong số các chủng vetiver hiện giờ”.
Cỏ Vetiver được trồng theo đường đồng mức để giữ đất ở triền đồi
Trong nông nghiệp, lá cỏ được dùng để che phủ cho rau màu, cho gốc cây ăn quả. Khi trồng vetiver gần vùng gốc cây còn có tác dụng cộng sinh rất thú vị, nó giúp cho đất thông thoáng hơn, oxy đi vào sâu trong đất, đồng thời nước ở dưới sâu cũng dễ dàng theo hiệu ứng bấc thấm, mao dẫn ngược lên bề mặt men theo chiều dọc rễ cỏ, giúp cho cây trồng lấy được nước, vượt qua khô hạn, sinh trưởng tốt hơn. Trồng vetiver quanh vùng gốc cũng giúp cho việc tiêu thoát nước nhanh hơn, cây trồng tránh được nguy cơ vàng lá thối rễ, nhất là sau những ngày mưa tầm tã…
Kinh nghiệm trồng cỏ Vetiver
Có thể thấy, cỏ vetiver với nhiều đặc tính đặc biệt ứng dụng như hàng rào sinh học để ngăn chặn và dẫn dụ các loài côn trùng có hại cho cây trồng, an toàn với môi trường tự nhiên, là một nguồn vật chất hữu cơ giá trị, rễ ăn sâu giúp giữ nước, giữ ẩm lâu chống hạn, giúp phá vỡ cấu trúc đất bị nén chặt.. có vetiver thích hợp với các vùng đồi phía Tây thành phố và phát huy tác dụng trong các trang trại nông nghiệp trên các vùng đất khó.
Cắt cỏ theo định kỳ
Để trồng cỏ vetiver, từ kinh nghiệm trên các trang trại của mình, anh Nguyễn Ngọc Sáng (chủ Green Farm, Hương An, thành phố Huế) chia sẻ: “Giống khoẻ là giống phải đủ tuổi trưởng thành tức là tầm từ bảy đến mười tháng là đẹp, cây vừa khoẻ và phát triển luôn. Có những cụm cỏ tầm bốn đến năm tháng thân cây đã to nhìn rất xanh và đẹp, tuy nhiên nếu tách để nhân giống khi cây còn non thì tỷ lệ chết rất nhiều. Còn nếu để già quá, tỷ lệ sống vẫn cao nhưng việc ra nhánh con hay đẻ mới rất lâu”.
Để vận chuyển xa nên ưu tiên mua theo cụm và về tách nhỏ theo nhu cầu trồng, việc này đảm bảo cho chất lượng cây giống. Trồng cây một sẽ không phát triển nhanh và tỷ lệ chết nhiều hơn so với trồng theo dẻ, rễ cỏ không cần để quá dài, chỉ cần đủ rễ, không xước rễ ở thân là được. Thân cỏ cũng chỉ để tầm 20cm là được, để dài quá nặng, tốn kém tiền vận chuyển mà hiệu quả thì như nhau.
Trong quá trình làm không để rễ cỏ khô, cũng không phải tưới đẫm nước, cứ đảm bảo rễ cỏ ẩm là ổn. Nếu mua cỏ về mà chưa trồng luôn thì xếp cỏ ra nên đất rồi tưới nước ngày hai lần, khi nào ra rễ mới và nhánh con thì đem đi trồng. Việc này sẽ giúp cỏ phát triển nhanh hơn. Trồng cỏ với mục đích giữ đất ổn định mái dốc nhất thiết phải theo đúng kỹ thuật trồng và chăm sóc (trồng theo đường đồng mức, khoảng cách cây dầy, cắt lá định kỳ, chăm bón định kỳ).
Trồng cỏ ở vườn
Trồng làm vườn ươm thì tuỳ theo mục đích lấy lá hay lấy rễ (lấy rễ một năm hay hai năm) lúc ấy mới tư vấn kỹ thuật trồng phù hợp được. Trồng cỏ tầm sáu tháng thì có thể cắt lá để che phủ, sau đó cứ định kỳ hai tháng một lần cắt lá để đảm bảo cây luôn xanh vì cây con mọc lên đủ ánh sáng quang hợp. Cắt lá thường xuyên cũng là cách giúp cho việc kích thích mọc rễ của cỏ.
Trồng cỏ với mục đích ổn định mái dốc, lấy sinh khối lá che phủ, làm hàng rào, cải tạo đất chua, cây tiên phong xanh hoá đất cát, trồng cộng sinh… rất phù hợp, chỉ cần ứng dụng đúng mục đích thôi thì cỏ sẽ phát huy công dụng tuyệt vời vốn có của nó.
Với những ưu điểm về đặc tính như vậy, hiện nay, loại cỏ lạ này được nhân rộng ở các trang trại trên vùng đồi xã Hương Hồ, Hương An, Hương Thọ (thành phố Huế), Bình Thành, Bình Tiến (thị xã Hương Trà) đem lại nhiều giải pháp tối ưu cho người làm nông nghiệp./.
Cắt lá cỏ định kỳ
Cắt lá thường xuyên kích thích cỏ mọc rễ
Lá cỏ được dùng để cải tạo đất chua
Rải cỏ quanh gốc cây để giữ ẩm cho đất
Giữ giống cỏ vetiver
Ảnh: TNĐT