Nhằm nâng cao hiệu quả xử lý nước, nâng cao chất lượng nước đảm bảo cấp nước an toàn – ngon (CNAT – NGON), giảm chi phí vận hành, chi phí thay thế bảo dưỡng thiết bị hàng năm. Công ty Cổ Phần Cấp Nước Thừa Thiên Huế (HueWACO) đã nghiên cứu và ứng dụng thành công giải pháp “Bể lắng thảm bùn thông minh, chất lượng cao” để nâng cấp, cải tạo các nhà máy có công nghệ cũ, hiệu quả xử lý nước thấp hiện tại của đơn vị. Với giải pháp này hoàn toàn có thể áp dụng hiệu quả cho cho tất cả các Công ty cấp thoát nước, xử lý nước thải, nuôi trồng thủy sản,.. trong nước và thế giới. Đây là giải pháp sáng tạo kỹ thuật xuất sắc được trao giải Nhất Lĩnh vực Cơ khí và tự động hóa tại Hội thi sáng tạo kỹ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ VIII, năm 2017 vừa qua.
Theo tác giả cho biết, đầu năm 2017, được tiếp cận với công nghệ bể lắng có lớp cặn lơ lửng và nhận thấy đây là công nghệ có nhiều ưu điểm so với các công nghệ xử lý nước sạch thông thường hiện nay, tác giả đã nảy sinh ý tưởng nghiên cứu, thiết kế “Bể lắng thảm bùn thông minh, chất lượng cao” nhằm nâng cao hiệu quả xử lý nước và chất lượng nước (xử lý hiệu quả các nguồn nước ở hạ lưu có chất lượng nước nguồn suy giảm, chứa nhiều huyền phù, rong tảo và độ đục cao), tăng công suất khai thác và tiết kiệm chi phí đầu tư xây dựng công trình, chi phí máy móc thiết bị và chi phí nhân công vận hành, bảo dưỡng thiết bị. Phục vụ kịp thời nhu cầu dùng nước của người dân và đảm bảo duy trì bền vững CNAT – NGON.
Giải pháp “Bể lắng thảm bùn thông minh, chất lượng cao” đã giảo quyết tốt việc tăng tốc độ lắng; giảm được chi phí xây dựng công trình, đầu tư máy móc thiết bị vận hành, bảo dưỡng thiết bị; tự động hóa trong quá trình vận hành xử lý nước; nâng cao hiệu quả loại bỏ chất hữu cơ, rong tảo, mùi bằng sự hấp thụ trên thảm bùn hoạt tính cao; tiết kiệm hóa chất xử lý; giảm lượng nước xả cặn bể lắng và nước xả rửa lọc và rất thân thiện với môi trường.
Giải pháp “Bể lắng thảm bùn thông minh” đã nghiên cứu triển khai áp dụng và phát huy hiệu quả tại Nhà máy nước Quảng Tế 2 – DN1. Giải pháp này đã giúp cho HueWACO thực hiện công tác nâng cấp, cải tạo công nghệ của các nhà máy nhằm nâng cao hiệu quả xử lý nước, nâng cao chất lượng nước các công đoạn đảm bảo CNAT – NGON và giảm chi sản xuất.
Hệ thống bể lắng thảm bùn thông minh được thiết kế gồm có: Bộ trộn tỉnh, hệ thống phân phối nước, thảm bùn, tấm chắn Lamen, ngăn chứa bùn, hệ thống thu bùn bề mặt, hệ thống thu nước bề mặt, hệ thống xã bùn, hệ thống bơn bùn bổ sung, bể lọc, máy ép bùn và hệ thống giám sát thảm bùn theo sơ đồ sau:
Sơ đồ hệ thống xử lý nước của “Bể lắng thảm bùn thông minh, chất lượng cao”
Nguyên lý hoạt dộng của hệ thống: Nước nguồn sau khi đã trộn đều với hóa chất keo tụ nhờ thiết bị trộn tĩnh qua hệ thống ống đục lỗ được lắp đặt cách đáy bể lắng 0,5m để phân phối vào bể lắng. Ở đây sẽ hình thành thảm bùn, các hạt cặn tự nhiên có trong nước sẽ va chạm và kết dính với các bông cặn lơ lửng trong thảm bùn và được giữ lại, kết quả nước được làm trong. Thảm bùn dày đặc ở bể lắng đóng vai trò như một lớp vật liệu lọc để giữ lại tất cả các hạt huyền phù hoặc bông cặn hình thành trong quá trình xử lý nên nước sau khi qua bể lắng hầu như được loại bỏ hoàn toàn cặn bẩn nên độ đục nước sau lắng luôn < 0,5 NTU. Thảm bùn này được duy trì ổn định cả về chiều dày và nồng độ bằng một hệ thống ống đục lỗ được lắp đặt bên trên thảm bùn để thu đều cặn trên bề mặt và đưa sang ngăn chứa bùn.
Cơ chế thu và nén bùn từ bể lắng sang ngăn chứa bùn: Hệ thống gồm 8 ống thu có khoan lỗ đều hai bên lắp đặt trên bề mặt của thảm bùn được gom lại thành 2 ống dẫn sang đáy của ngăn chứa bùn, ở ngăn chứa bùn có hệ thống ống thu nước trong tầng mặt để đưa sang bể lọc nhờ chênh mức nước giữa ngăn chứa bùn và bể lọc. Khi thu lớp nước trong tầng mặt ở ngăn chứa bùn làm mức nước tại đây hạ xuống thấp hơn mức nước bể lắng, theo đó, thành phần “bùn già” sẽ theo hệ thống ống thu đi qua ngăn chứa bùn bởi áp lực thủy tĩnh, quá trình này được điều khiển tự động tùy theo độ đục của nước nguồn. Bùn ở ngăn chứa sẽ được nén lại đến khi đạt nồng độ yêu cầu (2 – 5%) thì được xả ra ngoài. Mặt khác ở bể lắng này cũng có một hệ thống châm bùn bổ sung vào khi nồng độ của thảm bùn bị suy giảm nhờ hệ thống máy bơm hút bùn đậm đặc từ ngăn chứa bổ sung vào thảm bùn. Phía trên thảm bùn có lắp đặt thêm hệ thống các tấm lắng Lamen với góc nghiêng 600 so với bề mặt giúp cho hiệu quả lắng cặn cao hơn, nước sau quá trình lắng có độ đục luôn nhỏ hơn 0,5 NTU.
Sơ đồ hoạt động của hệ thống “Bể lắng thảm bùn thông minh, chất lượng cao”
Giải pháp “Bể lắng thảm bùn thông minh, chất lượng cao” là một hệ thống bể lắng – lọc thông minh, thân thiện với môi trường đã giải quyết giúp ngành nước Thừa Thiên Huế cấp nước an toàn và ngon cho nhân dân. Đây là giải pháp công nghệ để áp dụng rộng rãi để nâng cấp cải tạo và xây dựng mới các nhà máy xử lý nước sạch nhằm nâng công suất khai thác, nâng cao hiệu quả xử lý nước, nâng cao chất lượng nước và giảm chi phí đầu tư xây dựng công trình, giảm chi phí vận hành bảo dưỡng, giảm chi phí lắp đặt máy khuấy trộn, hệ thống cào bùn và giảm chi phí điện năng vận hành, lượng nước xả bùn lắng và rửa bể lọc. Công trình nghiên cứu này có thể áp dụng rộng rãi cho tất cả các Công ty cấp thoát nước, xử lý nước thải, nuôi trồng thủy sản,.. trong nước và thế giới.
Trí Nguyễn