Tác giả: BS. Phan Quận
Được công bố 19/5/2022
Hoa Kỳ, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha thông báo các trường hợp bệnh nhiễm virut hiếm, 2 tuần sau khi Vương quốc Anh phát hiện ca bệnh đầu tiên của họ.
Bệnh đậu mùa ở khỉ (monkeypox) là bệnh lưu hành địa phương ở tây và trung Phi, cùng các trường hợp ở bên ngoài các khu vực trên liên quan đến du lịch. Tuy nhiên, các trường hợp được báo cáo ở Vương quốc Anh, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha dường như có sự lây lan qua những người làm tình dục đồng tính và hai giới tính.
Các cơ quan y tế đang cảnh giác về sự lây lan của bệnh đậu mùa khỉ, một căn bệnh do virut hiếm gặp được báo cáo lần đầu tiên ở Cộng hòa Dân chủ Congo vào những năm 1970, sau khi các ca bệnh mới xuất hiện ở châu Âu và Hoa Kỳ xác nhận ca nhiễm bệnh đầu tiên của họ.
Bồ Đào Nha hôm 18/5 cho biết họ đã xác định được 5 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ, Tây Ban Nha cho biết họ đang xét nghiệm 23 trường hợp tiềm năng, và bang Massachusetts của Mỹ thông báo đã phát hiện một trường hợp ở một người đàn ông gần đây đã đi du lịch ở Canada.
Vương quốc Anh là nước đầu tiên xác nhận một trường hợp mắc bệnh đậu mùa ở khỉ vào đầu tháng 5. Hiện tổ chức này đã phát hiện 7 trường hợp và đang làm việc với Tổ chức Y tế Thế giới để điều tra sự lây lan của virut sau khi không thể xác định được mối liên hệ giữa trường hợp đầu tiên, ở một người đàn ông đã đi du lịch từ Nigeria và những trường hợp gần đây hơn.
Các cơ quan y tế nghi ngờ một số trường hợp lây nhiễm có thể xảy ra qua quan hệ tình dục – trong trường hợp này là ở nam giới quan hệ tình dục đồng giới hoặc hai giới – với bốn trong số các trường hợp ở Anh được xác định ở những người đến khám tại các phòng khám sức khỏe tình dục sau khi phát ban liên quan đến bệnh đậu mùa khỉ.
WHO cho biết hôm 18/5 “Chưa có nguồn lây nhiễm nào được xác nhận cho cả gia đình hoặc nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới hoặc hai giới. Dựa trên thông tin hiện có, bệnh nhiễm trùng dường như đã mắc phải tại địa phương ở Vương quốc Anh. Mức độ lây truyền tại chỗ chưa được rõ ở giai đoạn này và có khả năng xác định các trường hợp tiếp theo”.
Bệnh đậu mùa khỉ, tương tự như bệnh đậu mùa ở người, thường bắt đầu với một bệnh giống cúm và sưng hạch bạch huyết, sau đó là phát ban trên mặt và cơ thể. Hầu hết mọi người khỏi bệnh, căn bệnh lưu hành ở các vùng trung và tây Phi và thường là kết quả của việc tiếp xúc gần với động vật bị nhiễm bệnh, trong vòng vài tuần, nhưng nó có thể gây tử vong.
Họ cho biết thêm, theo cơ quan y tế nước này, 5 bệnh nhân người Bồ Đào Nha, trong số 20 trường hợp bị nghi ngờ, đều trong tình trạng ổn định. Họ đều là những người đàn ông sống ở vùng Lisbon và Thung lũng Tagu”s.
Các cơ quan y tế ở Madrid cho biết các trường hợp được phát hiện ở Tây Ban Nha dường như có liên quan đến quan hệ tình dục.
Trong một tuyên bố, họ nói “Nói chung, sự lây truyền của bệnh qua đường hô hấp nhưng các đặc điểm của 23 ca nhiễm trùng nghi ngờ là lây qua chất dịch cơ thể khi quan hệ tình dục”.
Elena Andradas, người đứng đầu y tế công cộng ở khu vực Madrid, nói với đài Cadena Ser “Tất cả họ đều là nam thanh niên và hầu hết có quan hệ tình dục với những người đàn ông khác”.
Các quan chức y tế Mỹ cho biết người đàn ông Massachusetts mắc bệnh đậu mùa khỉ đã đến Canada để gặp bạn bè vào cuối tháng 4 và trở về nhà vào đầu tháng 5. Anh ta hiện đang được điều trị tại bệnh viện.
Jennifer McQuiston từ CDC Hoa Kỳ cho biết trong khi đây là trường hợp duy nhất mà CDC biết, “Tôi nghĩ chúng tôi đang chuẩn bị cho khả năng có nhiều trường hợp hơn”.
Cơ quan này đang liên hệ với các đối tác của mình ở Anh và Canada trong khuôn khổ cuộc điều tra, nhưng McQuiston cho biết cho đến nay vẫn chưa có liên kết nào được thiết lập.
Có hai loại virus đậu mùa khỉ, nhóm Tây Phi và dòng Congo Basin (Trung Phi). Tỷ lệ trường hợp tử vong ở nhóm Tây Phi đã được ghi nhận là khoảng 1% – 10% đối với bệnh nhân ở khu vực lưu vực Congo.
WHO cho biết mặc dù việc tiêm phòng đậu mùa đã có hiệu quả chống lại bệnh đậu mùa ở khỉ, nhưng việc kết thúc các chương trình tiêm chủng đại trà cho bệnh đậu mùa có nghĩa là những người dưới 40 hoặc 50 tuổi không còn được bảo vệ nữa.
Trước đây, Vương quốc Anh đã báo cáo các trường hợp mắc bệnh đậu mùa ở khỉ – tất cả đều liên quan đến việc du lịch đến Nigeria – cũng như Hoa Kỳ. Một đợt bùng phát ở đó vào năm 2003 được bắt nguồn từ những con chó đồng cỏ được nuôi chung với các động vật nhỏ nhập khẩu từ Ghana bị phát hiện có vi rút.
Tuy nhiên virut bệnh đậu mùa khỉ không lây qua dịch âm đạo và tinh dịch, các trường hợp trên có lẽ lây qua dịch của các tổn thương trên da gây ra.
NGUỒN: AL JAZEERA AND NEWS AGENCY
Jennifer McQuiston from the US Centers for Disease Control and Prevention (CDC) said while it was the only case the CDC was aware of, “I do think we are preparing for the possibility of more cases”.
The agency is in contact with its counterparts in the UK and Canada as part of the investigation, but McQuiston said no link had been established so far.
There are two types of monkeypox virus: the West African clade and Congo Basin (Central African) clade. The case-fatality ratio for the West African clade has been documented to be about 1 percent, and up to 10 percent for patients with the Congo Basin clade.
The WHO said that while smallpox vaccination has been effective against monkeypox, the end of mass vaccination programmes for smallpox meant people under the age of 40 or 50 no longer had that protection.
The UK has previously reported cases of monkeypox – all linked to travel to Nigeria – as has the US. An outbreak there in 2003 was traced to pet prairie dogs that had been housed with small animals imported from Ghana that were found to have the virus.
SOURCE: AL JAZEERA AND NEWS AGENCIES
