Theo thống kê các nhà nghiên cứu dịch tễ học về COVID-19, có khoảng gần 20% số bệnh nhân COVID-19 diễn biến nặng. Thời gian trung bình từ khi có triệu chứng ban đầu tới khi diễn biến nặng thường khoảng 07-08 ngày. Hiện tại, COVID-19 chưa có thuốc đặc hiệu nên chủ yếu là điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng. Các biện pháp phòng bệnh chính là tiêm phòng vaccine, các biện pháp dự phòng 5K. Bản thân chúng tôi, trải qua trên 02 năm (đầu năm 2020 đến nay), đã và đang tham gia điều trị COVID-19 tại Trung tâm Nghiên cứu & Điều trị COVID-19 Trung Ương Huế, cũng như tăng cường tuyến đầu chống dịch. Bản thân, nhân viên y tế chúng tôi nhận thấy: Hãy chung sống với COVID-19 – Nhưng cần lưu tâm những vấn đề cần để biết tránh lây lan COVID-19 và lây cho cộng đồng và đặc biệt người cao tuổi, các bệnh nhân có bệnh nền, nguyên nhân chính là do các thành viên trong gia đình mang mầm bệnh về nhà lây cho họ. Đây là tiếng chuông cảnh tỉnh, cần phải tránh để hạn chế những biến chứng tử vong đáng tiếc xảy ra.
Triệu chứng lâm sàng nhiễm COVID-19 (xuất hiện vài triệu chứng trong nhóm triệu chứng này)
– Sốt hoặc ớn lạnh
– Đau họng
– Ho
– Hụt hơi hoặc khó thở
– Mệt mỏi
– Đau cơ hoặc đau nhức người
– Đau đầu
– Nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi
– Mới mất vị giác hoặc khứu giác
– Buồn nôn hoặc nôn mửa
– Tiêu chảy.
Virus khi vào cơ thể sẽ ảnh hưởng nhiều cơ quan, nhưng cơ quan ảnh hưởng nhiều nhất là phổi.
Trên 80% bệnh nhân cảm giác không khỏe, bị ho nhẹ hoặc nhức đầu. Thời gian mắc bệnh trung bình 05 – 07 ngày, kéo dài đến 14 ngày. Nếu nhẹ thì khoảng ngày thứ 05 sẽ bình phục.
Bệnh nặng sẽ diễn tiến trong 03 – 05 ngày sẽ thấy khó thở (cần vào nhập viện khi thấy khó thở, còn sốt thì phải uống hạ sốt và theo dõi không cần đến bệnh viện). Thông thường tới ngày thứ 07 sẽ cảm giác khỏe trở lại.
Sự lây bệnh COVID -19
COVID -19 nhiễm qua sự tiếp xúc kéo dài trong một thời gian ngắn, dưới 2 mét, nơi phòng kín như: khu siêu thị, phòng, khách sạn,… đóng kín cửa – mở điều hòa – không mang đồ bảo hộ đúng quy cách (như: không có khẩu trang, không có gương chắn bảo vệ mắt, và tiếp xúc nhiều phút).
Chưa sát khuẩn tay bằng nước sát khuẩn hay chưa rửa tay bằng xà phòng khi đó virus dính vào tay rồi đưa tay lên sờ mặt. Như vậy virus có thể vào mắt, mũi, hoặc miệng.
Nói tóm lại, bạn chạm tay vào một người bệnh hoặc chạm tay vào một bề mặt có chứa virus, rồi đưa tay lên sờ vào mặt mình.
Những vấn đề đáng lưu tâm – COVID -19
COVID-19 tồn tại và lây lan trong cộng đồng ở bất kỳ đâu, bất kỳ thời gian nào.
Hãy rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hay nước sát khuẩn sau đó mới được đụng lên cơ thể bạn.
COVID-19 không phải là một căn bệnh mà nếu 1 người bị nhiễm bệnh đi đến đâu thì cả cộng đồng ở đó bị lây theo. Chúng chỉ lây khi gặp người bệnh và đụng chạm nhau kéo dài trong một thời gian ngắn vừa phải. Do vậy, muốn tuyệt đối khỏi bị lây bệnh, bạn hãy rửa tay thật kỹ hoặc sát khuẩn tay ngay sau khi tay mình chạm vào bất cứ vật gì (nhất là các vật dụng nơi công cộng, kể cả nút bấm trong thang máy,…). Cần phải thận trọng bỏ thói quen chạm tay vào mặt (dụi mắt, ngoáy mũi, gãi mặt, sờ mũi, nặn mụn,…).
Mọi người cần thực hiện 5K bất cứ đâu.
Luôn luôn đứng xa người khác và giữ khoảng cách >2 mét, không bắt tay, không ôm nhau, hãy thường xuyên rửa tay bằng xà phòng.
Cần phải đeo khẩu trang, nhưng phải đảm bảo che kín được cả mũi lẫn miệng.
Trên thực tế hằng ngày
Trên thực tế lâm sàng những đối tượng có yếu tố nguy cơ cao: lớn tuổi (>65 tuổi), bệnh nền như: béo phì, đái tháo đường, suy thận, tăng huyết áp, ung thư, suy giảm miễn dịch,…khi tiêm chủng đúng – đủ 2 mũi vaccine COVID-19 vẫn có tỷ lệ nặng, nguy kịch và tử vong khi nhiễm COVID-19.
Vaccine COVID-19 hay bất kỳ loại vaccine nào khác chỉ làm giảm khả năng mắc bệnh và chuyển nặng. Khi mắc, bệnh nhân vẫn có khả năng chuyển nặng và tử vong. Khi so sánh, người đã tiêm đủ vaccine COVID-19 thì tỷ lệ chuyển nặng, tử vong sẽ thấp hơn. Điều đó không đồng nghĩa việc đã tiêm vaccine là không mắc bệnh và không tử vong.
Do vậy, chúng ta cần ngăn chặn chuyển nặng đối với nhóm người cao tuổi, người có bệnh nền. Trong đó, những người chưa tiêm vaccine COVID-19 cần được quan tâm đặc biệt.
Cần lưu ý các đối tượng thanh niên, người trẻ tuổi cần thận trọng, đặc biệt là họ có thể mắc COVID-19 và mang mầm bệnh về cho người thân, nhất là người lớn tuổi, nằm một chỗ, chưa tiêm vaccine.
TS.BS Nguyễn Đức Hoàng
Bệnh viện TW Huế
