Kinh tế nông nghiệp và phát triển nông thôn của huyện Quảng Điền trong những năm trở lại đây đã có những bước biến chuyển khá mạnh góp phần làm thay đổi bộ mặt nông thôn. Đó là nhờ thành tựu của các tiến bộ khoa học kỹ thuật. Bên cạnh đó vấn đề môi trường trong nông nghiệp đang nảy sinh những bức xúc và ngày càng đe dọa đến sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp và môi trường nông thôn. Để hạn chế những tác động không tốt của sản xuất nông nghiệp đến môi trường, huyện Quảng Điền đã có những giải pháp thiết thực.
Trong những năm qua để đảm bảo năng suất cây trồng, bà con nông dân đã dùng các loại thuốc bảo vệ thực vật có độc tố lớn để phun xịt phòng trừ sâu bệnh. Trong khi đó, hầu hết bà con nông dân chưa qua khoá đào tạo, tập huấn nào về kỹ thuật sử dụng thuộc bảo vệ thực phẩm một cách an toàn. Mặt khác, một bộ phận nông dân vì nguồn lợi kinh tế trước mắt đã sử dụng các chất kích thích để đẩy nhanh tốc độ sinh trưởng của cây trồng, dẫn đến dự lượng hóa chất tồn đọng trong thực phẩm quá nhiều. Đây là một trong những nguyên nhân chính làm gia tăng mức độ ô nhiễm môi trường sản xuất nông nghiệp và nông thôn. Thực tế cho thấy, bình quân mỗi mùa vụ sản xuất lúa từ khi gieo sạ đến thu hoạch người nông dân phải sử dụng rất nhiều loại thuốc phòng trừ sâu bệnh và phân bón. Một điều đang lưu ý là người dân đã sử dụng các lọai thuốc, hóa chất phòng trừ sâu rầy trong khi lúa đang thời kỳ ngậm sỡa và chuẩn bị chín, đây là thời gian cây lúa rất dễ hấp thụ các hóa chất gây nên độc hại trong thực phẩm ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của người tiêu dùng. Bên cạnh đó ý thức của người dân trong việc sử dụng bảo quản các loại thuộc bảo vệ thực vật chưa cao, những dụng cụ chứa đựng thuộc trừ sâu khi đã sử dụng không được thu gom xử lý đúng quy trình mà vứt bừa bãi làm cho môi trường thêm ô nhiểm nghiêm trọng. Trên các cánh động hiện nay, đâu cùng bắt gặp những bình, túi nilon đứng thuốc bảo vệ thực vật, những hóa chất dư thừa này bị vứt bỏ lung tung trôi theo dòng nước gây nên ô nhiểm môi trường trong sản xuất nông nghiệp.
Trong chăn nuôi, với sự gia tăng về quy mô cũng như mật độ với hình thức chủ yếu nuôi theo hộ cá thể, gia trại, nên giải pháp xử lý môi trường chăn nuôi không được tiến hành đồng bộ cũng đang nảy sinh những vấn đề bức xúc về môi trường. Các sản phẩm phụ của quá trình chăn nuôi là phân và nước thải tuy chứa các thành phần NPK rất hữu ích cho cây trồng, nhưng chính nguồn chất thải này lại sản sinh ra các khí gây ô nhiễm không khí và môi trường sống của con người và vật nuôi.
Sản xuất nông nghiệp an toàn và bảo vệ môi trường bền vững là chủ đề luôn được huyện Quảng Điền quan tâm chú trọng. Để từng bước thay đổi nhận thức của người dân, tiến tới xây dựng môi trường trong sạch, thực phẩm an toàn ,huyện Quảng Điền triển khai nhiều giải pháp đồng bộ; Theo đó, huyện đã tổ chức nhiều lớp tập huấn nâng cao kiến thức cho người dân về các biện pháp xử lý bảo quản và sử dụng thuốc các loại hóa chất nói chung thuốc bảo vệ thực vật nói riêng, tổ chức tập huấn sản xuất nông nghiệp an toàn, như đẩy mạnh việc sử dụng chế phẩm sinh học EM vào sản xuất nông – ngư nghiệp, mở rộng các mô hình sản xuất lúa IPM, 3 tăng, 3 giảm. Mở rộng mô hình trồng rau an toàn v.v.. Đặc biệt được sự quan tâm của các cấp các ngành, huyện Quảng Điền đã đầu tư kinh phí 2,2 tỷ đồng xây dựng mô hình sản xuất theo hướng VietGap ở 3 xã Quảng An, Quảng Thành và Quảng Thọ. Hầu hết các mô hình sản xuất này đều hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu trong quá trình sản xuất canh tác, đảm bảo yếu tố môi trường nhưng hiệu quả kinh tế mạng lại khá cao. Bên cạnh đó, hàng năm huyện Quảng Điền cũng đã tập trung tuyên truyền khuyến khích vận động nhân dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong quá trình sản xuất nông nghiệp. Nhờ vậy, các phụ phẩm nông nghiệp, rác thải nông nghiệp đã được thu gom bảo đảm vệ sinh môi trường làm cho môi trường sống được trong lành hơn . Nhìn chung, qua các hoạt động bảo vệ môi trường, đặc biệt là quá trình nhân rộng các mô hình sản xuất an toàn đã tập trung vào việc sử dụng và bảo vệ các nguồn tài nguyên tái tạo đem lại sự tăng trưởng về kinh tế, cải thiện đáng kể đời sống của người dân và tạo nên môi trường xanh sạch đẹp. Trên lĩnh vực chăn nuôi, những năm trở lại đây các địa phương đã khuyến khích vận động bà con nhân dân thực hiện phương châm chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học. Đến nay hầu hết các hộ dân đều sử dụng chế phẩm EM vào chăn nuôi, đặc biết những trang trại chăn nuôi gia cầm lớn trên vùng rú cát như trang chăn nuôi gia cầm Chương – Trang, trang trại chăn nuôi gia cầm Khân – Bi, và nhiều trang trang trại đã xây dựng quy trình trang trại an toàn sinh học. Đây chính là những yếu tố góp phần xây dựng môi trường trọng sạch. Đến trang trai này mặc dù số lượng gia cầm khá lớn những với quy trình kỹ thuật công nghệ xử lý tốt nên chúng ta không cảm thây mùi hôi từ phân và các thực ăn dư thừa như thời gian trước đây, thay vào đó là cảnh quan thoáng đảng sạch đẹp. Đồng thời UBND huyện cũng đã xây dựng và triển khai các chính sách khuyến khích phát triển chăn nuôi sạch, hỗ trợ xây dựng các công trình xử lý chất thải chăn nuôi, quy hoạch chăn nuôi và đẩy mạnh quản lý nhà nước về môi trường trong chăn nuôi, tổ chức nhiều lớp tập huấn nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững trong ngành thuỷ sản.
Hỵ vọng những giải pháp bảo vệ môi trường trong nông nghiệp và nông thôn sẽ góp phần cải thiện chất lượng môi trường cuộc sống, làm cho diện mạo của Quảng Điền ngày càng trong sạch hơn, tạo nền tảng vững chắc cho huyện đẩy mạnh phát triển du lịch trong thời gian tới.
Công Cường
