Theo chức năng sinh lý, người bình thường khỏe mạnh đi tiểu khoảng 8 lần trong ngày, trong đó có 7 lần vào ban ngày và một lần vào ban đêm. Lượng nước tiểu mỗi lần tiểu khoảng 300 ml. Tiểu đêm là đi tiểu nhiều hơn một lần vào ban đêm.
Tiểu đêm là một trong những căn bệnh ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống hằng ngày. Đặc biệt, tiểu đêm nhiều lần ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ của bạn khiến cho bạn ngủ không ngon giấc.
Tiểu đêm hay đa niệu về đêm là việc đi tiểu nhiều lần vào ban đêm. Trong suốt thời gian ngủ của một người bình thường, cơ thể bạn thường tạo ra rất ít nước tiểu và cô đặc hơn, vì vậy hầu hết mọi người không cần phải thực dậy vào ban đêm để đi tiểu và có thể ngủ ngon và liên tục trong khoảng thời gian từ 6-8 giờ đồng hồ.
Nguyên nhân
Có rất nhiều những nguyên nhân gây ra tiểu đêm nhiều lần, từ quá trình sinh hoạt cá nhân cho đến các bệnh lý. Tiểu đêm thường phổ biến ở người lớn tuổi, nhưng bệnh cũng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi.
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây nên bệnh tiểu đêm chính là nhiễm trùng đường tiết niệu hay nhiễm trùng bàng quang. Các bệnh nhiễm trùng gây ra cảm giác rát, đau thường xuyên và đi tiểu cả ngày. Một số những loại bệnh lý khác gây nên chứng tiểu đêm như:
– Sa bàng quang.
– Viêm hoặc phì đại tuyến tiền liệt.
– Hội chứng bàng quang hoạt động quá mức.
– Bệnh đái tháo đường.
– Nhiễm trùng thận.
– Rối loạn thần kinh như bệnh đa xơ cứng, bệnh Parkinson hoặc chèn ép tủy sống. Ngoài ra thì tiểu đêm cũng thường gặp ở những người bị suy cơ quan, điển hình như suy tim hay suy gan,… một số bệnh lý khác như:
– Mang thai: tiểu đêm có thể là một trong những dấu hiệu cho thấy có thai, có thể xuất hiện ở đầu thai kỳ và có thể có dấu hiệu xuất hiện nhiều hơn ở những giai đoạn sau này khi mà tử cung ép lên bàng quang.
Hội chứng ngưng thở khi ngủ: tiểu đêm nhiều lần ở trường hợp này có thể xảy ra khi bàng quang không căng đầy. Khi bạn đã có thể kiểm soát tốt việc ngưng thở khi ngủ thì bệnh tiểu đêm thường sẽ tự biến mất.
– Do quá trình sử dụng thuốc: Một số thuốc có thể gây ra tiểu đêm do tác dụng phụ của thuốc, đặc biệt là các loại thuốc lợi tiểu, thuốc điều trị tăng huyết áp.
– Do thói quen, lối sống: Một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra chứng tiểu đêm là uống quá nhiều nước sau 21h. Rượu và những loại đồ uống có chữa cafein là chất lợi tiểu, khiến cho cơ thể sản xuất ra nhiều nước tiểu. Một số trường hợp khác có thể do thói quen thức dậy vào ban đêm để đi tiểu.
Tiểu đêm là tình trạng rất phổ biến và có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, bạn có thể tránh được căn bệnh này bằng cách giảm thiểu yếu tố nguy cơ.
Theo y học hiện đại người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc sau để trị tiểu đêm:
Điều trị
Một số khuyến cáo sau nên thực hiện cho những trường hợp tiểu đêm do nhóm nguyên nhân chức năng (nhất là ở người cao tuổi):
– Hạn chế uống nước nhiều, không ăn nhiều canh, không uống bia rượu, trà, cà phê vào buổi tối trước khi đi ngủ.
– Tăng cường rau xanh, chất xơ, không ăn quá nhiều thịt, muối.
– Không nên ăn nhiều loại quả có chứa nhiều nước như dưa hấu, bưởi, cam,… vào buổi tối.
– Tạo thói quen đi tiểu trước khi đi ngủ.
– Giữ tinh thần thoải mái, vui vẻ, không lo lắng và stress,…
– Tập thói quen đi tiểu đúng giờ.
– Không uống các thuốc lợi tiểu vào buổi tối trước khi đi ngủ.
– Massage, ngâm vùng hậu môn bằng nước ấm.
Thuốc kháng cholinergic, acetylcholin: làm dãn cơ trơn bàng quang hoạt động quá mức, giúp giảm bớt số lần tiểu đêm.
– Nhóm antimuscarinic: những loại thuốc như Solifenacin, Darifenacin và Oxybutynin chứa các chất kháng thụ thể muscarinic acetylcholine, giúp ngăn ngừa tình trạng tiểu đêm nhiều lần.
– Thực phẩm chức năng trị tiểu đêm: tác dụng giúp tăng cường lưu thông máu tới thận và bàng quang, giúp cải thiện bệnh tiểu đêm.
– Thuốc chẹn alpha-1: ngăn chặn sự tăng trương cơ lực và giúp cổ bàng quang mở ra dễ dàng, cải thiện rối loạn tiểu tiện, giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn.
– Thuốc an thần: người bị mất ngủ do tiểu đêm nên sử dụng các loại thuốc này giúp giảm thiểu chứng tiểu đêm.
TS. BS. Nguyễn Đức Hoàng
