Tác giả: TS. Nguyễn Đính
Ngày 17/3, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Văn bản số 132/BNNMT-TTTT gửi các Bộ, ban ngành, đoàn thể Trung ương; UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; các Đại sứ quán, tổ chức quốc tế tại Việt Nam về việc hướng dẫn tổ chức hoạt động hưởng ứng Ngày Nước thế giới, Ngày Khí tượng thế giới, Chiến dịch Giờ Trái Đất năm 2025.
Ngày Nước thế giới 22 tháng 3 năm 2025 được Liên hợp quốc (UN) phát động ̣với chủ đề “Glacier preservation” – “Bảo tồn các dòng sông băng” nhằm nâng cao nhận thức toàn cầu về vai trò quan trọng của sông băng, tuyết và băng trong hệ thống khí hậu và chu trình thủy văn của trái đất, khuyến khích trao đổi kiến thức và các hoạt động thực hành tốt nhất liên quan đến các chiến lược bảo tồn và thích ứng với sông băng.
Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc, hiện nay sông băng và tảng băng dự trữ khoảng 70% nước ngọt toàn cầu và có gần 2 tỷ người sống dựa vào nước từ sông băng, tuyết tan và nước chảy từ núi để sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp và năng lượng. Sự tan chảy sông băng kéo theo mực nước biển dâng cao hơn khoảng 20 cm so với năm 1900, gây ra nhiều rủi ro về nguồn nước cho các cộng đồng dân cư, ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực và tác động đến kinh tế toàn cầu.
Tại Việt Nam, tài nguyên nước phụ thuộc nhiều vào các nguồn nước quốc tế và đang đứng trước thách thức về an ninh nguồn nước do các quốc gia thượng nguồn. Vì vậy, quản lý tổng hợp tài nguyên nước theo lưu vực sông, thống nhất giữa số lượng và chất lượng, giữa nước mặt và nước dưới đất, giữa thượng lưu và hạ lưu là những nguyên tắc cơ bản và tối ưu mà Việt Nam và các nước trên thế giới vẫn đang áp dụng trong quản lý tài nguyên nước.
Căn cứ chủ đề tuyên truyền của thế giới và tình hình thực tế hiện nay, năm 2025, lĩnh vực tài nguyên nước Việt Nam tập trung vào nội dung “Bảo tồn và phục hồi các dòng sông” nhằm thích ứng với tình trạng các nguồn nước bị suy thoái, cạn kiệt và ô nhiễm. Bên cạnh đó, hợp tác hành động với các quốc gia trong khu vực để quản lý nguồn nước một cách cân bằng, thống nhất và đồng bộ, đảm bảo an ninh nguồn nước, đáp ứng các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội và phát triển bền vững, góp phần giải quyết khủng hoảng nước toàn cầu.
Ngày Khí tượng thế giới 23 tháng 3 năm 2025 được Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) phát động với chủ đề là “Closing the Early Warning Gap Together” – “Chung tay vì một hệ thống cảnh báo sớm toàn diện” nhằm kêu gọi các nước trên thế giới tăng cường năng lực quốc gia và thúc đẩy hợp tác ở mọi cấp độ, đảm bảo cho hệ thống cảnh báo sớm hoạt động hiệu quả từ quy mô toàn cầu đến quy mô địa phương, góp phần rút ngắn khoảng cách trong dự báo, cảnh báo thiên tai giúp các nhà hoạch định chính sách tập trung vào việc giảm thiểu rủi ro, bảo vệ cộng đồng; giúp cộng đồng dễ tiếp cận, chủ động hành động sớm góp phần bảo vệ thành quả lao động sản xuất của nhân dân, xây dựng một thế giới an toàn, bền vững trước thiên tai.
Chiến dịch Giờ Trái đất năm nay được Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên (WWF) phát động với chủ đề “Green Transition – Green Future” – “Chuyển dịch Xanh, tương lai Xanh” nhấn mạnh quyết tâm chuyển mình mạnh mẽ, toàn diện, thúc đẩy quý trình chuyển đổi xanh với các mô hình kinh tế xanh, lối sống xanh, tiêu dùng xanh; kêu gọi toàn xã hội, bao gồm cộng đồng và các doanh nghiệp cùng thực hiện hành động thiết thực vì một tương lai xanh và phát triển bền vững. Giờ Trái đất năm 2025 sẽ diễn từ 20 giờ 30 phút đến 21 giờ 30 phút Thứ Bảy, ngày 22 tháng 3 năm 2025.
Nhằm hưởng ứng các sự kiện quan trọng này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phát động các Bộ ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các tổ chức quốc tế tại Việt Nam chỉ đạo, tổ chức thực hiện các hoạt động thiết thực, hiệu quả và phù hợp với chủ đề Ngày Nước thế giới, Ngày Khí tượng thế giới và Chiến dịch Giờ Trái đất năm 2025.
Các hoạt động hưởng ứng tập trung vào các hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng, người dân, doanh nghiệp về mục đích, ý nghĩa, chủ đề của Ngày Nước thế giới năm 2025, Ngày Khí tượng thế giới năm 2025 và Chiến dịch Giờ Trái đất năm 2025.
Tổ chức tọa đàm, hội nghị chuyên đề, hội thảo khoa học, các cuộc thi, triển lãm tranh, ảnh,… kêu gọi sự quan tâm của các cấp, các ngành, địa phương, các tổ chức, doanh nghiệp và cộng đồng về tầm quan trọng của tài nguyên nước đối với con người và các hệ sinh thái, chung tay bảo vệ và phục hồi các dòng sông, bảo vệ tài nguyên nước; khí tượng thủy văn, dự báo, cảnh báo sớm, giảm nhẹ rủi ro thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu. Giảm phát thải khí nhà kính, thực hiện chuyển đổi xanh, các mô hình kinh tế xanh, tiêu dùng xanh, lối sống xanh, lành mạnh; nâng cao ý thức trách nhiệm của cộng đồng trong việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, bảo tồn đa dạng sinh học, góp phần thúc đẩy thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ, phát triển kinh tế – xã hội, bảo vệ môi trường; tăng cường các giải pháp dựa vào thiên nhiên,phục hồi các hệ sinh thái tự nhiên, phát triển hệ thống nông nghiệp thông minh phát thải thấp.
Tuyên truyền, phổ biến Luật tài nguyên nước 2023 và các Nghị định, Thông tư hướng dẫn thi hành Luật nhằm đảm bảo chính sách pháp luật mới về tài nguyên nước được thực thi hiệu quả; xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, dự án nhằm bảo vệ, khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên nước; quản lý tổng hợp tài nguyên nước lưu vực sông; quản lý các hoạt động khai thác, sử dụng hiệu quả tài nguyên nước, bảo đảm an ninh nguồn nước.
Tăng cường quan trắc, giám sát chặt chẽ diễn biến khí tượng thủy văn, thiên tai trên cả nước, dự báo đảm bảo độ tin cậy và cung cấp kịp thời các bản tin chi tiết tới các cơ quan Trung ương, địa phương, các phương tiện truyền thông, phục vụ hiệu quả công tác chỉ đạo phòng, tránh và giảm nhẹ thiên tai, phát triển kinh tế – xã hội. Xây dựng và hoàn thiện các thể chế, chính sách, văn bản quy phạm pháp luật về ứng phó biến đổi khí hậu; triển khai thực hiện Kế hoạch hành động ứng phó biến đổi khí hậu giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050; triển khai các dự án nâng cao sức chống chịu khí hậu,…
Bộ Nông nghiệp và Môi trường kêu gọi các cơ quan, tổ chức, cá nhân cùng tổ chức hoạt động hưởng ứng chiến dịch Giờ Trái đất trên toàn thế giới bằng việc “Tắt đèn chiếu sáng và các thiết bị điện không cần thiết từ 20 giờ 30 phút đến 21 giờ 30 phút, Thứ Bảy ngày 22 tháng 3 năm 2025”; duy trì thường xuyên, liên tục thói quen sử dụng năng lượng hiệu quả, tiết kiệm gắn với bảo tồn tài nguyên năng lượng từ sản xuất công nghiệp, thương mại dịch vụ, giao thông vận tải, sản xuất nông, lâm, thủy sản, ngư nghiệp cho đến tiêu thụ tại hộ gia đình nhằm cân bằng giảm phát thải khí nhà kính và hướng tới mục tiêu chuyển đổi tối đa sang năng lượng tái tạo.
Thông tin, tài liệu tuyên truyền Ngày Nước thế giới, Ngày Khí tượng thế giới, Chiến dịch Giờ Trái đất năm 2025 được cập nhật tại Cổng thông tin điện tử Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Cục Quản lý tài nguyên nước, Cục Khí tượng Thủy văn trường và Trung tâm Truyền thông tài nguyên và môi trường./.
