Liên hiệp Hội Việt Nam phát huy vai trò thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Báo cáo tham luận nêu rõ, Liên hiệp Hội Việt Nam là tổ chức chính trị – xã hội của trí thức khoa học và công nghệ (KH&CN) Việt Nam, có nhiệm vụ tập hợp, đoàn kết và phát huy tiềm năng của đội ngũ trí thức KH&CN trong và ngoài nước. Là một thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam luôn gắn liền với chương trình hành động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQ Việt Nam), đã đạt được một số kết quả nổi bật:

1. Vận động, tổ chức trí thức khoa học và công nghệ thực hiện đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, Liên hiệp Hội Việt Nam đã tập hợp các hội thành viên từ trung ương tới các địa phương, đặc biệt quan tâm đến công tác giáo dục chính trị tư tưởng phù hợp với đối tượng trí thức, nhằm giúp trí thức nhận thức sâu sắc trách nhiệm của mình đối với đất nước và dân tộc, phát huy tính sáng tạo và tinh thần hợp tác trong hoạt động KH&CN.

Một trong những nhiệm vụ hàng đầu của Liên hiệp Hội Việt Nam là đề xuất, tham mưu cho Đảng và Nhà nước những vấn đề lớn về chủ trương, chính sách phát triển đất nước, nhất là về KH&CN, giáo dục và đào tạo, chính sách đối với trí thức. Để thực hiện nhiệm vụ này, Liên hiệp Hội Việt Nam đã tổ chức nhiều diễn đàn khoa học, tạo điều kiện để anh chị em trí thức thẳng thắn góp ý kiến về những những vấn đề quan trọng có liên quan đến sự phát triển của đất nước. Đặc biệt, Liên hiệp hội Việt Nam đã tích cực tham gia đóng góp ý kiến xây xây dựng các nghị quyết của Đảng về công tác dân vận, công tác trí thức.

2. Liên hiệp Hội Việt Nam phát huy vai trò thành viên của MTTQ Việt Nam, luôn luôn tích cực và chủ động hưởng ứng các hoạt động do Mặt trận phát động, như hưởng ứng việc “học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, tham gia phong trào xóa đói, giảm nghèo, ủng hộ đồng bào bị bão lụt, xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở. Liên hiệp Hội Việt Nam đã tham gia hiệp y với MTTQ Việt Nam giới thiệu các nhà khoa học để bầu vào Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân.

Liên hiệp hội Việt Nam đã kí kết và thực hiện các thoả thuận hợp tác với nhiều bộ, ban, ngành, đoàn thể, tổ chức ở trung ương và các địa phương để triển khai các nhiệm vụ, chương trình, dự án, các đề tài nghiên cứu khoa học nhằm đưa nhanh tiến bộ KH&CN vào sản xuất và đời sống.

Hàng năm, Liên hiệp Hội Việt Nam còn phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Trung ương Đoàn thành niên Cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức trao Giải thưởng Sáng tạo khoa học và công nghệ Việt Nam, tổ chức Hội thi Sáng tạo kỹ thuật toàn quốc và Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh, thiếu niên, nhi đồng toàn quốc. Các hoạt động này đã góp phần quan trọng vào việc tôn vinh những tập thể cá nhân có thành tích xuất sắc trong hoạt động sáng tạo KH&CN.

3. Về công tác tập hợp đoàn kết trí thức và phát triển hội viên. Thông qua nhiều hình thức phong phú và đa dạng, Liên hiệp Hội Việt Nam đã có nhiều cố gắng để đoàn kết, tập hợp anh chị em trí thức KH&CN Việt Nam ở trong và ngoài nước, tạo điều kiện cho trí thức đóng góp vào sự nghiệp xây dựng đất nước. Liên hiệp Hội Việt Nam đã tích cực vận động thành lập và phát triển các tổ chức trong phạm vi cả nước. Tính đến nay, đã có 139 hội thành viên, bao gồm 62 Liên hiệp các Hội KH&KT ở các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và 77 hội ngành toàn quốc. Ngoài ra còn có trên 600 tổ chức KH&CN. Tổng cộng, các tổ chức thành viên của Liên hiệp Hội Việt Nam đã tập hợp được khoảng trên 2,3 triệu hội viên, trong số đó có gần 1/3 trí thức cả nước.

4. Đẩy mạnh hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội. Bên cạnh việc truyền bá kiến thức KH&CN, áp dụng có hiệu quả các tiến bộ KH&CN vào sản xuất và đời sống, một thế mạnh khác của Liên hiệp Hội Việt Nam là tư vấn, phản biện và giám định xã hội nhằm phản ánh trung thực, khách quan ý kiến của đội ngũ trí thức KH&CN trong việc xây dựng đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước và các chương trình, dự án lớn về KH&CN, giáo dục và đào tạo, kinh tế-xã hội trước khi cấp có thẩm quyền quyết định.

Liên hiệp Hội Việt Nam thường xuyên tổ chức cho các nhà khoa học và các chuyên gia đóng góp ý kiến vào các chương trình, dự án đầu tư trọng điểm mà dư luận xã hội quan tâm. Hoạt động này là một kênh quan trọng và đáng tin cậy để cung cấp những ý kiến trung thực, khách quan và dựa trên cơ sở khoa học cho các bộ, các ngành trong quá trình xem xét phê duyệt các chương trình, dự án đầu tư. Nhiều ý kiến đóng góp đã được các cơ quan có thẩm quyền tiếp thu, việc làm này đã được lãnh đạo Đảng và Nhà nước đánh giá cao.

Báo cáo tham luận tại Đại hội, GS.TSKH. Chủ tịch Đặng Vũ Minh thay mặt Liên hiệp Hội Việt Nam, đã đưa ra một số đề xuất, kiến nghị với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam:

Thứ nhất, Liên hiệp Hội Việt Nam rất mong muốn trong những năm tới sẽ được MTTQ Việt Nam quan tâm và tạo điều kiện có thể tham gia tích cực hơn nữa vào các hoạt động của MTTQ Việt Nam, đồng thời đề nghị trong nhiệm kỳ sắp tới xem xét và giới thiệu thêm các trí thức có uy tín là đại diện của Liên hiệp Hội Việt Nam tham gia vào Ủy ban Trung ương MTTQ, nhằm tạo điều kiện cho anh chị em trí thức KH&CN đóng góp ý kiến cho sự nghiệp đại đoàn kết dân tộc.

Thứ hai, với vai trò và uy tín của mình, đề nghị MTTQ Việt Nam kiến nghị với các bộ, ngành có liên quan sớm thể chế hóa các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với Liên hiệp Hội Việt Nam nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa để Liên hiệp Hội Việt Nam có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.

Thứ ba, Liên hiệp Hội Việt Nam có thế mạnh và có kinh nghiệm trong việc tư vấn, phản biện và giám định xã hội. Vì vậy, rất mong nhận được sự chỉ đạo và phối hợp chặt chẽ của MTTQ Việt Nam trong hoạt động giám sát và phản biện xã hội nhằm thực hiện tốt vai trò giám sát xã hội của các tổ chức thành viên trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

ĐINH VĂN CHUNG