Hội thi Sáng tạo kỹ thuật lần thứ IV (2010-2011) và Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, Nhi đồng tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ IV (2010-2011) đã khép lại với 31 giải pháp, sản phẩm dự thi. Lễ trao giải đã được tổ chức vào tháng 12/2011 với 01 giải Nhất, 05 giải Nhì, 08 giải Ba và 09 giải Khuyến khích. Chúng tôi trân trọng giới thiệu nội dung tóm tắt một số giải pháp, sản phẩm đạt giải.
* Các giải pháp đạt giải nhì Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật
Giải pháp: Nghiên cứu cải tiến cần nâng tử cung trong phẫu thuật cắt tử cung toàn phần qua nội soi
– Tác giả: Bạch Cẩm An, Lê Sỹ Phương, Hồ Quang Nhật – Bệnh viện TW Huế
– Nội dung: Phẫu thuật cắt tử cung toàn phần qua nội soi là một bước tiến quan trọng trong phẫu thuật phụ khoa. Với ưu điểm nổi bật hơn so với các phương pháp khác như rút ngắn thời gian hậu phẫu, ít biến chứng, ít đau, giảm lượng máu mất trong phẫu thuật và có thính thẩm mỹ cao,¦
Tại Khoa Phụ sản bệnh viện Trung ương Huế, phẫu thuật cắt tử cung qua nội soi đã được triển khai từ năm 2003, tại bệnh viện trường Đại học Y Dược Huế đã triển khai vào năm 2009 và hiện nay đã trở thành phẫu thuật thường quy.
Với những ưu điểm vượt trội của phẫu thuật cắt tử cung qua nội soi so với các phương pháp khác và ngày nay nó đã trở thành phương pháp phẫu thuật thường quy, hơn nữa nhu cầu ngày càng cao của bệnh nhân và nhu cầu phát triển của phẫu thuật nội soi cắt tử cung toàn phần rộng khắp mọi miền đất nước từ tuyến trung ương cho đến tuyến huyện, thế nhưng vấn đề khó khăn là dụng cụ phẫu thuật, đặc biệt là cần nâng tử cung có giá thành rất đắt (8.500 USD = 170 triệu) và khó mua khi cần dùng.
Với cần nâng tử cung cải tiến, nhóm tác giả đã hạn chế được biến chứng, giảm lượng khí CO2, giảm máu mất và rút ngắn thời gian phẫu thuật, thuận lợi cho người sử dụng cần nâng không bị mất nhiều sức trong quá trình phẫu thuật, đồng thời tiết kiệm được kinh tế cho bệnh nhân và bệnh viện.
Giải pháp: Cải tiến blok tủ lạnh qua sử dụng thành máy hút phục vụ bệnh nhân
– Tác giả: Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Văn Trì, Phan Thị Hiếu – Khoa cấp cứu Tim mạch can thiệp – Bệnh viện TW Huế
– Nội dung: Trước những hạn chế của một chiếc máy hút nhập khẩu từ nước ngoài (Giá thành đắt, không có phương tiện thay thế khi bị hỏng, cồng kềnh khó mang sách đi khi có những ca mổ lưu động), nhóm tác giả đã dựa vào nguyên lý hoạt động của chiếc block tủ lạnh là hút hơi môi chất lạnh tạo ra ở dàn bay hơi, nén hơi từ áp xuất bay hơi lên áp xuất ngưng tụ và đẩy vào dàn ngưng. Từ nguyên lý đó đã tận dụng tính chất hút của block kết hợp với 2 chiếc lọ thủy tinh (1 bình đựng dịch, 1 bình chân không) để tạo máy hút phục vụ bệnh nhân.
Thành phần cấu tạo nên máy hút cải tiến từ Block tủ lạnh đã qua sử dụng là: Một block tủ lạnh đã qua sử dụng; Hai lọ thủy tinh dung tích khoảng 1.5 lít đã qua sử dụng; Đồng hồ đo áp lực hút; Van điều áp.
Với máy hút này, có thể trang bị dễ dàng cho các bệnh viện tuyến dưới, các phòng khám bệnh, các xe cấp cứu hay phục vụ cho các cuộc mổ lưu động.
Bên cạnh đó, do tính cơ động và linh hoạt nên máy hút cải tiến từ block tủ lạnh có thể áp dụng không chỉ ở bệnh viện mà có thể ở nhà của bệnh nhân chăm sóc người già nằm lâu gây ứ đọng đàm giải, trẻ em bị sặc sữa,…Điều này ưu việt hơn các máy hút nhập khẩu từ nước ngoài. Với những bộ phận có sẵn và kết hợp như vậy sẽ có giá thành thấp, dẫn đến giảm chi phí chẩn đoán và theo dõi, giúp nhiều người có thể sử dụng dịch vụ y tế, góp phần nâng cao sức khoẻ của nhân dân.
Giải pháp: Sản xuất enzyme NPRC 10 tái tổ hợp ở quy mô pilot
– Tác giả: Nguyễn Hoàng Lộc, Hoàng Tấn Quảng – Viện Tài nguyên Môi trường và Công nghệ Sinh học (Đại học Huế)
– Nội dung: Protease là nhóm enzyme thủy phân protein, xúc tác cắt gãy các liên kết peptide (-CO-NH-) trong phân tử protein và các cơ chất tương tự. Protease được thu nhận từ nhiều nguồn khác nhau như động vật (gan, dạ dày¦), thực vật (đu đủ, dứa¦) và vi sinh vật (vi khuẩn, nấm¦). Tuy nhiên, các enzyme vi sinh vật có vai trò quan trọng hơn cả trong các ngành sản xuất công nghiệp. Hiện nay, hầu hết các chế phẩm protease sử dụng trong nước đều phải nhập ngoại. NPRC10 là một enzyme protease hoạt động ở pH trung tính có nguồn gốc từ chủng vi khuẩn Bacillus subtilis C10. Gen nprC10 mã hóa cho enzyme NPRC10 đã được các tác giả phân lập và biến nạp vào chủng vi khuẩn E. coli BL21 (DE3) thương mại để sản xuất enzyme NPRC10 với hiệu suất cao hơn chủng gốc B. subtilis C10.
Ở Việt Nam, hầu như chưa có các nghiên cứu sản xuất protease tái tổ hợp hoặc sản xuất chế phẩm protease từ nguyên liệu tự nhiên ở qui mô công nghiệp. Các công trình nghiên cứu chủ yếu tập trung vào việc tách chiết enzyme này từ các nguồn tự nhiên (thực vật, động vật và vi sinh vật), khảo sát các tính chất lý – hoá và hoạt tính sinh học của chúng. Vì vậy, việc nghiên cứu sản xuất enzyme này ở qui mô lớn để ứng dụng trong các lĩnh vực khác nhau là rất cần thiết. Sản xuâÌt enzyme theo phương thức tái tổ hơÌ£p sẽ cho hiệu suất cao hơn bình thường vaÌ€ vì thế giaÌ thaÌ€nh rẻ hơn nhiều lần.
Sử dụng enzyme trong sản xuất sẽ nâng cao chất lượng, hạ giá thành sản phẩm, cải thiện lao động và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Enzyme NPRC10 do các tác giả sản xuâÌt đã đươÌ£c thử nghiêÌ£m trong chế biến nươÌc châÌm tưÌ€ đâÌ£u naÌ€nh vaÌ€ bươÌc đâÌ€u cho kêÌt quả khả quan, goÌp phâÌ€n giảm thiểu ô nhiễm môi trươÌ€ng vaÌ€ đảm bảo sưÌc khỏe cho ngươÌ€i tiêu duÌ€ng.
* Các sản phẩm đạt giải nhất và nhì Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, Nhi đồng
Sản phẩm: AMD – Hệ chuyên gia chẩn đoán bệnh lâm sàng
– Tác giả: Ngô Thắng Lợi, Trường THCS Nguyễn Văn Trỗi (phường Thủy Biều, thành phố Huế)
– Nội dung: Đây là phần mềm cho phép người sử dụng giao tiếp trực tiếp với máy tính thông qua ngôn ngữ tự nhiên tiếng Việt. Phần mềm giúp cho mọi người có thể chẩn đoán được căn bệnh mà người sử dụng mắc phải thông qua các triệu chứng mà người sử dụng cung cấp cho hệ thống. Phần mềm chỉ có thể giúp mọi người chẩn đoán bệnh và hiển thị kết quả bệnh cho người sử dụng cùng lời khuyên nên đến gặp bác sĩ. Các thông tin mà phần mềm đưa ra chỉ mang tính chất tham khảo, người sử dụng nên đến gặp trực tiếp bác sĩ đễ được tư vấn đầy đủ về căn bệnh của mình. Phần mềm có 2 chức năng:
AMD – Diagnosis Help (Chẩn Đoán Bệnh) là phần mềm có thể tách rời khỏi gói cài đặt AMD nên có thể sử dụng bất cứ lúc nào mà không cần yêu cầu về Microsoft Microsoft ® .NET Framework.
AMD – Management (Quản Lý Bệnh) là phần mềm được xây dựng đính kèm với AMD – Diagnosis, giúp người sử dụng có thể thêm, xóa, thay đổi các thông tin về căn bệnh, triệu chứng trong cơ sở dữ liệu AMD – Diagnosis. Phần mềm được xây dựng như một từ điển tra cứu, giúp người sử dụng dễ dàng tiếp cận và sử dụng phần mềm.
Sản phẩm: Thùng cứu hộ trên lũ.
– Tác giả: Đặng Thái An, Lớp 11B1, Trường THPT Nguyễn Huệ
– Nội dung: Để giảm hiểu thiệt hại do lũ gây ra luôn là việc khiến nghiều người lưu tâm, tuy nhiên chúng ta vẫn chưa có một sụng cụ nào thật sự hữu ích trong công tác cứu trợ người dân ở các xóm nhỏ khi lũ lụt hoành hành mà nơi đó các phương tiện cứu hộ như thuyền, bè không vào được để giúp ích cho công tác cứu hộ, bên cạnh đó còn nâng cao sự an toàn cho mọi người trong mùa lũ. Từ thực tế đó, tác giả Nguyễn Thái An đã đã tìm kiếm giải pháp để hạn chế một phần cho họ, giúp người dân vùng lũ có thể nhận được sự cứu hộ, đó là Thùng cứu hộ trên lũ.
Qua quá trình nghiên cứu, triển khai, tác giả cho biết: Thùng cứu hộ trên lũ kế thừa được những ưu điểm của thuyền phao (tính cơ động, tự hành, không cần người lái) nhưng vẫn khắc phục hoặc hạn chế được những khuyết điểm của thuyền phao (giá thành cao, kích thước cồng kềnh, dễ bị ướt đồ dùng trên thuyền, dễ bị đâm thủng do vật nhọn, dễ bị vướng chướng ngại vật). Kết quả nghiên cứu cho thấy, không có thùng nào chìm hoàn toàn vào nước hoặc bị nghiêng do va chạm.
Sản phẩm: Mô hình Tiết kiệm điện năng.
– Tác giả: Tác giả Võ Thị Quỳnh Nhi, lớp 68, Trường THCS Thủy Phương (phường Thủy Phương, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế)
– Nội dung: Để tiết kiệm điện năng cũng như chống lãng phí trong việc sử dụng điện khi ra khỏi nhà, cơ quan, công sở mà quên tắt điện hoặc khi đang làm việc bỗng nhiên điện cúp, trong lúc đó hệ thống điện chiếu sáng (quạt) vẫn đang ở trạng thái sử dụng, đến hết giờ làm việc phải đóng cửa ra về, đặc biệt là chiều cuối tuần, điện cúp bất chợt mà hệ thống điện chiếu sáng (quạt) trong phòng đang ở trạng thái sử dụng mà khi về quên tắt thì số lượng điện năng tiêu thụ trong 2 ngày thứ sáu và thứ bảy sẽ rất nhiều. Điều đó dẫn đến trình trạng lãng phí điện của cơ quan, công sở là rất lớn. Từ đó, tác giả đã sáng tạo ra Mô hình nhà tiết kiệm điện năng.
Áp dụng mô hình này, người bảo vệ đóng cửa kết hợp bật công tắc 3 cực sang cực số 2 (chuông) để cài đặt chuông báo động thì ngay lập tức sẽ có tác dụng tắt toàn bộ điện chiếu sáng (quạt). Chính việc làm đơn giản đó đã tiết kiệm được năng lượng điện ngoài giờ làm việc. Vì thực tế nhiều cơ quan, trường học người trực tiếp sử dụng điện cũng quên tắt và người bảo vệ cũng không tiện kiểm tra tất cả các tầng nên vấn đề lãng phí điện năng là điều không thể tránh khỏi.
Bên cạnh việc tiết kiệm điện năng, có thể gắn được chuông chống trộm vào hệ thống đó. Điều này rất thiết thực đối với những người làm công tác bảo vệ các cơ quan, công sở, trường học. Vì khi kẻ trộm mở cửa phòng có lắp đặt công tắt hành trình thì chuông sẽ reo lên. Thực tế nếu không có chuông người bảo vệ khó nhận biết kẻ trộm đột nhập vào nhà ban đêm dù 1 dãy phòng làm việc.
Mô hình này, áp dụng có hiệu quả đối với cơ quan, trường học có 1 đến 3 dãy nhà cao tầng, ta chỉ cần thiết kế chuông báo động của các dãy tầng gần nơi người bảo vệ trực thì người trực kiểm soát kẻ trộm dễ dàng hơn.
HUSTA.ORG