Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế đã trải qua 24 năm xây dựng và phát triển (17/9/1993 – 17/9/2017), đã có bước phát triển nhanh chóng, tập hợp đông đảo trí thức khoa học và công nghệ, đạt được những thành tựu quan trọng trên nhiều mặt hoạt động, vai trò, vị trí của Liên hiệp hội trong xã hội ngày càng được khẳng định và nâng cao.
Được thành lập vào ngày 17/9/1993, với nhiệm vụ chính là tập hợp, đoàn kết, phát huy tiềm năng, trí tuệ của trí thức khoa học và công nghệ để phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa; tổ chức và hướng dẫn phong trào quần chúng tiến quân vào khoa học và công nghệ; tham gia nghiên cứu khoa học, triển khai công nghệ và bảo vệ môi trường; tích cực góp phần vào việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài và phổ biến kiến thức cho quần chúng; thực hiện chức năng tư vấn, phản biện và giám định xã hội, Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Thừa Thiên Huế đã trải qua 24 năm xây dựng và phát triển (17/9/1993 – 17/9/2017).
Trải qua gần 4 kỳ đại hội, mỗi thời kỳ đều có những khó khăn riêng nhưng khát vọng chung là làm sao để tổ chức Liêp hiệp hội thực hiện tốt các nhiệm vụ theo chức năng của mình, trở thành ngôi nhà chung, là mái ấm của đội ngũ trí thức của tỉnh Thừa Thiên Huế. Chính vì vậy, Liên hiệp hội luôn coi trọng nhiệm vụ xây dựng và phát triển tổ chức; thực hiện tư vấn, phản biện và giám định xã hội; triển khai các hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ; thông tin, phổ biến kiến thức, nâng cao dân trí; khuyến khích trí thức sáng tạo nhiều công trình, sản phẩm có giá trị khoa học, có khả năng ứng dụng cao.
Công tác xây dựng và phát triển tổ chức được xác định là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, với sự quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân tỉnh, UBND tỉnh, Liên hiệp hội thường xuyên chăm lo củng cố, phát triển cả về số lượng và chất lượng. Đảng đoàn, Chi bộ đảng, tổ chức đoàn thanh niên, công đoàn được thành lập đi vào hoạt động nề nếp, phát huy vai trò và hiệu quả.Tổ chức bộ máy Liên hiệp hội được kiện toàn. UBND tỉnh đã phê duyệt và ban hành Kế hoạch số 61/KH-UBND ngày 01/8/2012 về kiện toàn tổ chức bộ máy Liên hiệp hội, gồm có văn phòng, ban Thông tin và Phổ biến kiến thức, ban Tư vấn, phản biện và Giám định xã hội với tổng biên chế là 15 người. Công tác củng cố tổ chức đã được nhiều hội thành viên chú trọng và dần dần đi vào hiệu quả. Liên hiệp hội tỉnh đã quyết định thành lập 9 trung tâm khoa học và công nghệ, nhóm Tư vấn đánh giá tác động môi trường và xã hội (SEIA), 01 câu lạc bộ, nâng tổng số hội thành viên lên 47 hội thành viên trong ngôi nhà chung với gần 30.000 hội viên. Một số hội thành viên có số lượng hội viên và mạng lưới phân hội, chi hội được phát triển mở rộng đến đến phường, xã, doanh nghiệp, trường học, bệnh viện, doanh nghiệp như: Hội Đông y, Châm cứu, Luật gia, Chăn nuôi Thú y, Làm vườn, Nuôi ong, Lịch sử…tất cả được vận hành theo quy chế vừa bảo đảm tính chặt chẽ của một tổ chức chính trị, vừa bảo đảm tính thông thoáng của một tổ chức mang tính xã hội. Vai trò, vị trí của Liên hiệp hôi ngày càng được khẳng định trong đời sống chính trị – xã hội, góp phần nhất định vào công cuộc xây dựng, phát triển của tỉnh nhà.
Các hoạt động chính trị – xã hội luôn được Liên hiệp hội thực hiện một cách nghiêm túc. Cán bộ, hội viên của Liên hiệp hội đã tham gia đóng góp nhiều ý kiến cho các văn kiện đại hội Đảng toàn quốc, đại hội Tỉnh đảng bộ; các chương trình, đề án, các hội nghị, hội thảo của tỉnh, của các ngành. Câu lac bộ trí thức trẻ và Đoàn thanh niên thuộc Liên hiệp hội đã tích cực tham gia các hoạt động nhân đạo, tổ chức nhiều đợt công tác xã hội, tặng hàng trăm xuất quà có giá trị cho người nghèo và trẻ em khó khăn. Các hội thành viên và các đơn vị trực thuộc có nhiều hoạt động xã hội như tổ chức khám chữa bệnh, tư vấn sức khỏe miễn phí cho người cao tuổi và các đối tượng chính sách, khôi phục và phát triển nền y học cổ truyền; tham gia các chương trình xã hội như bảo vệ môi trường, giảm nghèo, quyên góp ủng hộ đồng bào bão lụt…
Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội được phát huy hiệu quả, Liên hiệp hội đã tổ chức và tham gia phản biện 16 đồ án quy hoạch phát triển kinh tế – xã hội trên địa bàn tỉnh. Các nội dung phản biện và các ý kiến đề xuất của Liên hiệp hội được lãnh đạo tỉnh và các ngành hữu quan đánh giá cao. Bên cạnh đó, hoạt động tư vấn, phản biện mang tính chuyên ngành của các hội thành viên được đẩy mạnh, có nhiều khởi sắc có thể kể đến như hội Quy hoạch và Phát triển đô thị, Hội Khoa học Lịch sử,…Ngoài ra hàng năm, liên hiệp hội còn tham gia đề xuất các nhiệm vụ KHCN phục vụ phát triển kinh tế – xã hội cho tỉnh, các địa phương và các ngành của tỉnh.
Hoạt động thông tin, phổ biến kiến thức được tổ chức sâu rộng, công tác thông tin, phổ biến kiến thức luôn được Liên hiệp hội quan tâm tăng cường và nâng cao chất lượng. Đến nay, Liên hiệp hội đã xuất bản được 63 số Bản tin Khoa học và kỹ thuật với hơn 30.000 bản, phát hành đến tận các nhà văn hóa, bưu điện văn hóa, phòng đọc sách, trường học trên địa bàn tỉnh. Toàn bộ hệ thống Liên hiệp hội có 01 tạp chí, 24 bản tin và tập san, ngày càng được cải tiến về nội dung và hình thức, chất lượng, số lượng phát hành. Trang thông tin điện tử tổng hợp của Liên hiệp hội đã được cập nhật thường xuyên, đặc biệt là các thông tin về nghiên cứu, ứng dụng, triển khai các đề tài, công trình khoa học, kỹ thuật, các mô hình kinh tế… với phiên bản tiếng việt và phiên bản tiếng anh. Theo thống kê, đến thời điểm này có trên 3.200.000 lượt người truy cập. Bên cạnh đó, Liên hiệp hội đã phối hợp với Câu lạc bộ Phú Xuân, Hội Nông dân tỉnh, Hội người cao tuổi tỉnh và các tổ chức khác đã tổ chức hàng chục buổi nói chuyện chuyên đề khoa học và công nghệ, về chăm sóc sức khoẻ cho người dân, phối hợp với các huyện, thi, thành phố tổ chức các buổi tọa đàm, nói chuyện về Biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường…một số hội thành viên đã xuất bản các tạp chí, ấn phẩm có chất lượng cả về nội dung lẫn hình thức như: Hội Khoa học Lịch sử, Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị, Hội Chăn nuôi Thú y, Hội Đông y, Hội Tim mạch, Hội Phụ sản,…Các trung tâm trực thuộc đều có trang tin điện tử phục vụ cho công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức khoa học và kỹ thuật, xuất bản nhiều ấn phẩm phục vụ cho công tác tuyên truyền phổ biền kiến thức.
Ngoài ra, Liên hiệp hội và các hội thành viên, các đơn vị trực thuộc đã vận động và tiếp nhận được nhiều dự án của các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ nước ngoài để thực hiện công tác truyền thông, phổ biến kiến thức khoa học kỹ thuật như: Chiến dịch truyền thông hạn chế sử dụng túi ni lông; Chuyên đề Biến đổi khí hậu trên Đài truyền thanh huyện Quảng Điền; Hàng trăm lớp tập huấn và hội thảo khoa học đã được thực hiện với hàng ngàn người tham gia. Nhiều cán bộ KHKT tích cực tham gia biên soạn các loại sách kỹ thuật, tài liệu hướng dẫn các quy trình sản xuất, phương pháp chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, hay tư vấn, thiết kế các mô hình vườn ao chuồng thích hợp,… góp phần đa dạng hóa sản phẩm nông lâm nghiệp, cải thiện đời sống người dân và bao vệ môi trường.
Hoạt động khuyến khích nghiên cứu, sáng tạo kỹ thuật, ứng dung khoa học công nghệ đã đạt được những thành qua hết sức đáng trân trọng: Nghị quyết số 27-NQ/T.Ư ngày 6/8/2008 về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xác định “Trong mọi thời đại, tri thức luôn là nền tảng tiến bộ xã hội, đội ngũ trí thức là lực lượng nòng cốt sáng tạo và truyền bá tri thức. Ngày nay, cùng với sự phát triển nhanh chóng của cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, đội ngũ trí thức trở thành nguồn lực đặc biệt quan trọng, tạo nên sức mạnh của mỗi quốc gia trong chiến lược phát triển.”Hiện thực hóa chủ trương này, thông qua hoạt động tổ chức Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, Nhi đồng; Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật và Giải thưởng khoa học công nghệ Liên hiệp hội đã khơi dậy tiềm năng và phát huy tư duy sáng tạo khoa học và công nghệ của đội ngũ trí thức, của các tầng lớp nhân dân trong toàn tỉnh phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa tỉnh nhà.
Qua 10 lần tổ chức Cuộc thi, 8 lần tổ chức Hội thi, 8 lần tổ chức Giải thưởng thành công…các hoạt động sáng tạo khoa học công nghệ trên địa bàn tỉnh ngày càng có những bước tiến quan trọng. Số lượng và chất lượng các đề tài, công trình và giải pháp dự thi không ngừng phát triển. Đến nay, đã có gần 525 mô hình, sản phẩm tham gia Cuộc thi; 181 công trình tham gia Giải thưởng và 280 giải pháp tham dự Hội thi, trong đó có 219 mô hình, sản phẩm được trao giải Cuộc thi, 160 công trình được trao Giải thưởng và 202 giải pháp được trao giải thưởng Hội thi cấp tỉnh. Số lượng các đề tài, giải pháp, công trình đạt giải toàn quốc ngày càng tang. Đặc biệt là tại Giải thưởng Sáng tạo Khoa học Công nghệ, Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật toàn quốc năm 2015, tỉnh Thừa Thiên Huế đã có10 công trình được trao giải/21công trình dự thi, đây là lần đầu tiên Thừa Thiên Huế có nhiều công trình tham gia và đạt giải cao: Giải thưởng có 3 công trình được trao giải, gồm 1 giải nhất, 2 giải ba và Hội thi có 7 giải pháp được trao giải, gồm 1 giải nhất, 1 giải nhì, 1 giải ba và 4 giải khuyến khích; tại Cuộc thi Sáng tạo Thanh Thiếu niên, Nhi đồng toàn quốc năm 2016, tỉnh Thừa Thiên Huế tiếp tục có 06 công trình được trao giải, trong đó có 1 giải đặc biệt, 2 giải nhất, 2 giải ba và 1 giải khuyến khích, được Liên hiệp hội Việt Nam cử đi tham dự triễn lãm sáng tạo trẻ quốc tế tại Nhật Bản, đạt 1 huy chương bạc, 1 huy chương đồng và 1 bằng khen. Nhiều đề tài khoa học, công trình dự thi đạt giải đã được triển khai ứng dụng rộng rãi góp phần tạo ra hiệu quả kinh tế xã hội trong và ngoài tỉnh
Hợp tác Quốc tế, huy động nguồn lực xây dựng quê hương, luôn được Liên hiệp hội và các hội thành viên, đơn vị trực thuộc chủ động nhằm huy động nguồn tài trợ của các tổ chức quốc tế và phi chính phủ nước ngoài, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội tỉnh nhà. Trong những năm qua, hệ thống Liên hiện hội đã vận động hàng chục dự án với hơn 50 tỷ đồng tài trợ từ các tổ chức như: ICCO, Rosa Luxamburg, GEF, SNV, Đại sứ quán Phần Lan, NAV, Paraff, Oxfarm… góp phần đáng kể cho sự phát triển kinh tế – xã hội địa phương.
Trải qua 24 năm xây dựng và trưởng thành, Liên hiệp hội Thừa Thiên Huế đã trở thành một tổ chức chính trị – xã hội rộng lớn, đã có bước phát triển nhanh chóng, được tổ chức rộng khắp trên địa bàn tỉnh, tập hợp đông đảo trí thức khoa học và công nghệ, đạt được những thành tựu quan trọng trên nhiều mặt hoạt động. Nhờ đó, vai trò, vị trí của Liên hiệp hội trong xã hội ngày càng được khẳng định và nâng cao, được Liên hiệp hội Việt Nam, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN tỉnh và các cấp, các ngành tin tưởng và đánh giá cao.
ThS. Hồ Thành
