Tác giả: Vũ Thanh Hiền
Nhằm mục đích nghiên cứu ra một loại sợi có nguồn gốc từ thực vật có thể thay thế các loại chỉ khâu vết thương tự tiêu có trên thị trường như: chỉ tự tiêu simple catgut, chỉ poliglecaprone (monocryl) vì các loại chỉ này thường có giá thành cao và quy trình sản xuất phức tạp.
Trần Thị Mỹ Nhung và Trương Thị Thảo Vy – 2 học sinh trường THPT Thuận An đã nghiên cứu, chế tạo và thử nghiệm thành công sợi từ lá cây Lưỡi hổ dùng để khâu vết thương trên thỏ.
Hai bạn học sinh cho biết: “Hiện nay nước ta có một lượng cây lưỡi hổ mọc hoang khá nhiều, loại cây này rất dễ sinh sống và phát triển rất nhanh, nhận thấy đây là một nguồn nguyên liệu sợi tự nhiên rất dồi dào và tiềm năng. Nên chúng em đã hình thành ý tưởng tách lấy sợi dùng để khâu vết thương cho động vật. Chúng em đã tận dụng những máy móc dụng cụ sẵn có trong gia đình để tách sợi. Nếu sản phẩm này được ứng dụng rộng rãi sẽ góp phần tạo công ăn việc làm cho người lao động”.
Ấp ủ ý tưởng, từ tháng 11/2021, hai cô học trò đã bắt tay vào các bước đầu để nghiên cứu tách sợi từ lá cây Lưỡi hổ với sự hướng dẫn và hỗ trợ của thầy giáo Đặng Ngọc Minh Trí. Sau 4 tháng tìm tòi, nghiên cứu, đến tháng 2/2022 nhóm đề tài đã thử nghiệm thành công sợi từ lá cây Lưỡi hổ khâu vết thương trên thỏ và có kết quả rất khả quan.
Lá lưỡi hổ nhóm đề tài xin được từ nhà người nhân ở phường Phú Thượng – thành phố Huế. Để thu sợi có độ bền cao, nhóm đề tài sử dụng những lá lưỡi hổ có chiều dài trên 60cm. Để tách sợi lá cây lưỡi hổ nhóm đề tài đã thử nghiệm các phương pháp sau: phương pháp ép bằng máy nước mía, phương pháp gia nhiệt, phương pháp dập nát thủ công. Mỗi phương pháp xử lý có những ưu và nhược điểm khác nhau, sau khi so sánh chỉ tiêu số lượng sợi thu được và chiều dài sợi, nhóm đề tài nhận thấy phương pháp ép bằng máy nước mía là ưu việt nhất và có tính khả thi tốt hơn rất nhiều so với 2 cách còn lại. Mẫu sợi sau giai đoạn tách sợi sẽ được đem xử lý sợi bằng dung dịch NaOH và đo lực kéo đứt của sợi lá cây lưỡi hổ. Hình thái sợi được đánh giá bằng kính hiển vi điện tử quét SEM. Sau khi xử lý sợi bằng dung dịch NaOH sợi thu được có độ chịu lực và độ bền cao. Sau đó, nhóm đề tài tiến hành đem mẫu đi phân tích các kim loại nặng (Hg, Cd, Pb) có trong sợi lá lưỡi hổ ở Trung tâm Kiểm nghiệm Thuốc-Mỹ phẩm-Thực phẩm số 17 Trương Định, thành phố Huế. Kết quả cho thấy sợi thu được không chứa các kim loại nặng. An toàn khi khâu vết thương.
Tiếp theo, để đánh giá khả năng phân hủy của sợi lá cây Lưỡi hổ trên động vật, nhóm đề tài đã thí nghiệm khâu vết thương trên thỏ. Để làm thí nghiệm nhóm đề tài đã mua một con thỏ New Zealand với trọng lượng 2,5kg. Để đánh giá khả năng khâu vết thương của sợi lá cây lưỡi hổ, nhóm đề tài đã mang thỏ đến bệnh viện thú Y WIN PET Huế (15D Kiệt 111 Nhật Lệ Huế) để tiến hành phẫu thuật và khâu vết thương. Thỏ được tạo 2 vết mổ trên lưng (5cm) và dùng chỉ sợi lá cây Lưỡi hổ và chỉ tự tiêu catgut để may. Quy trình thực hiện phẫu thuật và chăm sóc sau phẫu thuật đúng với quy định Thú y.
Quá trình khâu vết thương trên lưng thỏ
Qua quá trình quan sát đánh giá trên thỏ, nhận thấy sợi từ lá cây Lưỡi hổ tự phân hủy sau 11 ngày. Còn sợi chỉ catgut tự tiêu sau 16 ngày. Mặt khác kích thước của sợi lá cây lưỡi hổ nhỏ hơn so với kích thước sợi catgut nên vết thương nhanh lành hơn, không bị nhiễm trùng. Vì vậy, sợi lá cây Lưỡi hổ có thể dùng để khâu vết thương cho động vật (dùng trong Thú y). Kết quả bước đầu thực hiện khâu vết thương trên thỏ bằng chỉ sợi lá cây Lưỡi hổ đã cho thấy những thành công đáng khích lệ.
Vết thương được chăm sóc và đánh giá qua từng ngày
Với những thành công bước đầu trong đánh giá khả năng phân hủy của sợi lá cây Lưỡi hổ trên vết thương thỏ, nhóm đề tài sẽ tiếp tục phát triển, tiến hành thí nghiệm trên các đối tượng khác (chó, mèo, lợn…) tại các bệnh viện thú y trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế để có thể đánh giá một cách tổng thể về việc sử dụng sợi lá cây Lưỡi hổ để khâu vết thương cho động vật.
Nếu chỉ khâu từ sợi lá cây Lưỡi hổ được thử nghiệm thành công và được sử dụng rộng rãi thay thế các loại chỉ khâu tự tiêu hiện có trên thị trường, sẽ mang lại hiệu quả kinh tế – xã hội rất lớn. Tận dụng được số lượng lớn cây Lưỡi hổ mọc dại và nếu được trồng để thương mại thì sẽ góp phần tăng thu nhập cho người nông dân. Ngoài ra, giá thành sản phẩm chỉ sợi từ lá cây Lưỡi hổ sẽ thấp hơn các loại chỉ khâu tự tiêu hiện có trên thị trường.
Với đề tài “Nghiên cứu tách sợi lá cây lưỡi hổ (Sansevieria trifasciata) dùng để khâu vết thương trên thỏ”, 2 học sinh Trần Thị Mỹ Nhung và Trương Thị Thảo Vy – Trường THPT Thuận An đã tham gia và đạt giải Nhì Cuộc thi Sáng tạo Thanh Thiếu niên, Nhi đồng tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ XV, năm 2022 ở lĩnh vực Sản phẩm thân thiện với môi trường.
