Tác giả: BS. Phan Quận
Mặc dù không có cách chữa khỏi bệnh đái tháo đường typ 2, nhưng các nghiên cứu cho thấy một số người có thể đảo ngược được bệnh. Thông qua thay đổi chế độ ăn uống và giảm cân, người ta có thể đạt và giữ mức đường máu bình thường mà không cần dùng thuốc.
Điều này không có nghĩa là bệnh đái tháo đường đã khỏi hoàn toàn. Bệnh đái tháo đường typ 2 là một căn bệnh đang tiến triển. Ngay cả khi tình trạng bệnh thuyên giảm, có nghĩa là không dùng thuốc và lượng đường trong máu đạt mức ổn định, luôn có khả năng các triệu chứng sẽ quay trở lại. Nhưng một số người có thể mất nhiều năm mà không gặp khó khăn trong việc kiểm soát lượng glucose của họ và những lo lắng về sức khỏe đi kèm với bệnh đái tháo đường.
Vậy làm thế nào để có thể đẩy lùi bệnh đái tháo đường được? Chìa khóa dường như là giảm cân. Giảm cân không chỉ có thể giúp kiểm soát bệnh đái tháo đường, đôi khi giảm đủ cân có thể giúp người ta sống không mắc bệnh đái tháo đường – đặc biệt nếu người ta chỉ mắc bệnh trong vài năm và không cần insulin.
Chế độ ăn ít calo
Một số nghiên cứu ở Anh đã xem xét tác động của chế độ ăn kiêng rất ít calo đối với bệnh nhân đái tháo đường. Hai nghiên cứu đã yêu cầu người ta theo một chế độ ăn uống chủ yếu là chất lỏng với 625-850 calo mỗi ngày trong 2-5 tháng, tiếp theo là một chế độ ăn uống ít hạn chế hơn được thiết kế để giúp họ duy trì số cân nặng mà họ đã giảm. Cả hai nghiên cứu đều phát hiện ra rằng gần một nửa số người tham gia đã đẩy lùi được bệnh đái tháo đường và giữ lượng đường trong máu gần mức bình thường trong ít nhất 6 tháng đến một năm.
Kiểu ăn kiêng này khá cực đoan. Bệnh nhân làm việc với chuyên gia và được kiểm soát lượng calo nạp vào rất chặt chẽ. Nhưng cơ hội mà việc ăn kiêng này có thể khiến bạn thuyên giảm có thể mang lại cho bạn động lực mạnh mẽ để tiếp tục.
Hầu hết những người đẩy lùi được bệnh đái tháo đường typ 2 đều giảm được 13,5 kg trở lên. Họ cũng không mắc bệnh đái tháo đường trở lại. Do đó, điều quan trọng là bắt đầu kế hoạch giảm cân càng sớm càng tốt sau khi bạn được chẩn đoán.
Điều gì xảy ra
Khi bạn mắc bệnh đái tháo đường typ 2, các tế bào giúp cơ thể kiểm soát lượng đường máu ngừng hoạt động. Các bác sĩ từng nghĩ rằng chúng đã ngừng hẳn hoạt động, nhưng nghiên cứu cho thấy một số tế bào nhất định có thể hoạt động trở lại. Những người giảm cân có lượng chất béo trong gan và tuyến tụy thấp hơn, và đối với một số người, điều này giúp các tế bào beta tuyến tụy tiết insulin và kiểm soát lượng đường máu bắt đầu hoạt động trở lại.
Cơ hội giải cứu các tế bào đó tốt nhất là từ sớm. Điều đó cho thấy bác sĩ có thể giúp mọi người giảm cân sau khi được chẩn đoán, thay vì thực hiện những thay đổi nhỏ trong lối sống và xử trí các triệu chứng với thuốc men.
Tập thể dục
Hoạt động thể chất nhiều hơn là cách để cải thiện bệnh đái tháo đường, nhưng có thể khó giảm đủ cân để căn bệnh thuyên giảm chỉ với việc tập luyện. Tuy nhiên, khi kết hợp với các thay đổi về ăn uống, việc tập thể dục của bạn sẽ hữu ích. Một chế độ ăn kiêng, ít calo hơn kèm theo tập thể dục đốt cháy calo có thể đưa bạn đến con đường thuyên giảm.
Một nghiên cứu với những người đặt mục tiêu đi 10.000 bước mỗi ngày và ít nhất 2,5 giờ tập thể dục vừa phải mỗi tuần, cùng với việc giảm 500-750 calo mỗi ngày và tuân theo một thói quen dùng thuốc và insulin cụ thể; cho thấy hơn một nửa số họ đạt lượng đường máu gần bình thường mà không cần dùng thuốc. Một số cũng có thể duy trì các mức đó lâu dài.
Điểm mấu chốt: Giảm cân mới thực sự quan trọng. Tập thể dục có thể giúp bạn đạt được điều đó, nhưng bạn cũng nên kèm theo thay đổi chế độ ăn uống.
Phẫu thuật giảm kích cỡ dạ dày
Loại phẫu thuật này giúp bạn giảm cân bằng cách thay đổi dạ dày và hệ tiêu hóa để giảm lượng thức ăn bạn có thể ăn. Ngoài việc giúp bạn giảm cân, nó có thể giúp đẩy lùi bệnh đái tháo đường theo những cách khác, mặc dù các nhà khoa học vẫn chưa biết chính xác lý do tại sao. Một giả thuyết cho rằng nó ảnh hưởng đến các hormone trong ruột của bạn để giúp cơ thể bạn kiểm soát lượng đường máu.
Các nhà nghiên cứu ước tính rằng có tới 3/4 số người thấy bệnh đái tháo đường của họ đã hồi phục sau phẫu thuật giảm kích cỡ dạ dày. Phẫu thuật nối tắt dạ dày và bọc tay áo dạ dày (còn gọi là cắt dạ dày bọc ống tay áo) có kết quả lâu dài tốt hơn so với phẫu thuật bọc dãi dạ dày.
Phẫu thuật giảm kích cỡ dạ dày thường chỉ là một lựa chọn khi chỉ số BMI của bạn ≥ 30. Nó hoạt động tốt nhất cho những người đã mắc bệnh từ 5 năm trở xuống và không dùng insulin.
Đây là phẫu thuật, có những rủi ro nghiêm trọng. Nhưng hầu hết những người đã thực hiện nó cuối cùng đã đẩy lùi được bệnh đái tháo đường của họ.
Nhịn ăn
Nhịn ăn có thể là một cách thực tế để giảm cân vì nó khá đơn giản, nhưng nó không phải là cách điều trị chính cho bệnh đái tháo đường typ 2.
Một nghiên cứu rất nhỏ cho thấy rằng nhịn ăn chữa bệnh – không ăn và uống trong một khoảng thời gian nhất định – có thể giúp đẩy lùi bệnh đái tháo đường typ 2. Ba người mắc bệnh đái tháo đường đã theo một chương trình ăn kiêng gồm ba lần nhịn ăn 24 giờ mỗi tuần trong vài tháng. Họ sẽ chỉ ăn bữa tối vào những ngày họ nhịn ăn, còn bữa trưa và bữa tối vào những ngày họ không nhịn ăn, tập trung vào các bữa ăn ít carbohydrate.
Hai trong số những người trong nghiên cứu đã có thể ngừng dùng tất cả các loại thuốc điều trị đái tháo đường, và người thứ ba ngừng ba trong bốn loại thuốc của họ. Trong vòng 1-3 tuần, cả ba người trong số họ có thể ngừng dùng insulin. Họ giảm từ 10% đến 18% trọng lượng cơ thể, hoặc giảm chừng 9 – 10 kg.
Một nghiên cứu khác cho thấy rằng ăn rất ít calo (500-600) 2 ngày một tuần và một chế độ ăn bình thường vào những ngày khác đã giúp những người mắc bệnh đái tháo đường typ 2 giảm cân và giảm lượng đường máu của họ tương đương với việc hạn chế lượng calo xuống 1.200-1.500 mỗi ngày…
Mặc dù nghiên cứu vẫn tiếp tục, một số nghiên cứu cho thấy hứa hẹn về việc nhịn ăn không liên tục mang lại một số lợi ích cho sức khỏe. Các nghiên cứu về việc nhịn ăn không liên tục ở người mắc bệnh mãn tính đã giúp họ kiểm soát bệnh tốt hơn. Tuy nhiên, những nghiên cứu này chỉ được thực hiện trong khoảng thời gian vài tháng. Không rõ liệu lợi ích có được duy trì trong nhiều năm hay không nếu chế độ ăn này được tiếp tục trong suốt cuộc đời.
Nếu bạn muốn thử nhịn ăn, bạn nên làm việc với bác sĩ để có được thông tin phù hợp và hỗ trợ việc thực hiện một cách an toàn.
Điều không nên làm
Khi nói đến việc đẩy lùi bệnh đái tháo đường, cho đến thời điểm hiện nay không có bất kỳ viên thuốc thần kỳ nào cả. Nếu bạn thấy một sản phẩm được tuyên bố là có thể chữa khỏi bệnh đái tháo đường hoặc thay thế thuốc điều trị đái tháo đường mà bạn đã được kê đơn, hãy cẩn thận. FDA cảnh báo rằng nhiều thứ được tiếp thị bất hợp pháp chưa được chứng minh và có thể nguy hiểm, gồm:
- Bổ sung chế độ ăn uống
- Các thuốc ở quầy thuốc không cần kê đơn
- Thuốc thay thế
- Sản phẩm vi lượng đồng căn
- Thuốc kê theo đơn
Họ tìm thấy một số sản phẩm được cho là “hoàn toàn tự nhiên”, có các loại thuốc kê đơn không được liệt kê thành phần. Những điều đó có thể thay đổi cách thức hoạt động của các loại thuốc khác mà bạn đang dùng hoặc khiến bạn dùng quá nhiều thuốc mà không nhận ra.
Tài liệu tham khảo
Can You Reverse Type 2 Diabetes?
Written by Alison Sherwood
Medically Reviewed by Melinda Ratini, DO, MS on July 13, 2022
