Tác giả: Trần Như
Ảnh: Nguồn Internet
Ngành công nghệ năm 2023 được đánh giá là sôi động, nổi bật nhất là trí tuệ nhân tạo tạo sinh. Dự báo sang năm mới, tốc độ đổi mới công nghệ không có dấu hiệu chậm lại và năm 2024 hứa hẹn sẽ là một năm có nhiều đột phá hơn nữa. Công nghệ 5G, trí tuệ nhân tạo (AI), thực tế ảo và thực tế tăng cường (VR/AR), điện toán lượng tử, Internet vạn vật (IoT),… được dự báo sẽ tiếp tục là những xu hướng công nghệ nổi bật, định hình thế giới vào năm tới.
- Công nghệ 5G tiếp tục phát triển mạnh mẽ
Khi thế giới chuyển sang kỷ nguyên công nghệ mới, việc tiên phong triển khai 5G đã trở thành một trọng tâm quan trọng đối với nhiều quốc gia.
Tiêu chuẩn công nghệ thế hệ thứ 5 (5G) dành cho mạng di động băng thông rộng hứa hẹn tốc độ nhanh hơn, độ trễ thấp hơn và khả năng kết nối đồng thời nhiều thiết bị hơn. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi nhiều quốc gia đang nỗ lực dẫn đầu cuộc đua triển khai 5G.
Đi đầu trong cuộc đua công nghệ này là Hàn Quốc. Nước này đã ra mắt mạng 5G vào tháng 4/2019, trở thành quốc gia đầu tiên ứng dụng công nghệ mới. Đến nay trên toàn cầu đã có 292 mạng 5G thương mại và 578 nhà khai thác di động đang đầu tư vào mạng 5G.
Nhiều quốc gia đang nỗ lực dẫn đầu cuộc đua triển khai 5G trong năm 2024
Việt Nam cũng là một trong những quốc gia “đi trước, đón đầu” trong triển khai 5G với việc thiết lập thành công cuộc gọi điện thoại công nghệ 5G đầu tiên từ tháng 5/2019. Theo kế hoạch, Việt Nam sẽ triển khai thương mại hóa 5G trong năm 2023, nhưng đến nay, việc đấu giá băng tần 5G vẫn chưa đạt kết quả. Dự kiến trong năm 2024, sẽ triển khai thương mại hóa diện rộng các dịch vụ 5G.
So với các thế hệ mạng 4G, 3G và 2G thì 5G sẽ cung cấp cho người dùng các trải nghiệm hoàn toàn mới như trải nghiệm chơi trò chơi thực tế ảo, tập thể thao cùng huấn luyện viên ảo, tham quan bảo tàng nghệ thuật ảo… Với tốc độ tối đa lý tưởng nhanh hơn gấp 100 lần 4G, mạng 5G được kỳ vọng sẽ mang đến cho người dùng trải nghiệm học tập, mua sắm và làm việc trực tuyến nhanh nhất.
Đến năm 2024, mạng 5G sẽ trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới, trở thành một tiêu chuẩn thông tin di động mới, cung cấp cho người dùng tốc độ dữ liệu cực nhanh và độ trễ cực thấp. Nhưng xu hướng này không dừng lại ở đó, các nghiên cứu về công nghệ di động thế hệ tiếp theo (6G) sẽ được thúc đẩy một cách mạnh mẽ bởi các công ty công nghệ hàng đầu trên thế giới, tạo tiền đề cho việc phát triển và thương mại hóa thế hệ di động tiên tiến sau 5G.
- Trí tuệ nhân tạo sẽ được phát triển và áp dụng rộng rãi, xâm nhập vào mọi lĩnh vực
Năm 2023, trí tuệ nhân tạo (AI) chắc chắn là đột phá lớn nhất của năm mặc dù nỗ lực ứng dụng công nghệ này làm dấy lên những tranh cãi mạnh mẽ. Năm 2024 được dự báo là sẽ chứng kiến AI được áp dụng trong nhiều ngành nghề khác để đồng hành, hỗ trợ người lao động tạo ra thành quả tốt hơn trong thời gian ngắn và chi phí tiết kiệm hơn. Tuy nhiên, việc sử dụng AI cần được cân nhắc và kiểm soát để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả.
Năm 2024, dự báo trí tuệ nhân tạo tiếp tục bùng nổ
Kết hợp với các nền tảng, nền kinh tế dữ liệu cũng như hệ sinh thái kỹ thuật số, nó sẽ cách mạng hóa mạnh mẽ sự hiểu biết của chúng ta về khách hàng, sở thích cũng như các phương pháp thao túng để kích hoạt khách hàng tốt nhất và thay đổi hành vi của họ thành kết quả mong muốn. AI sẽ cho phép mọi doanh nghiệp tận dụng sức mạnh để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ thông minh hơn.
Ngoài ra, AI cũng sẽ được tăng cường gần như trong mọi quy trình kinh doanh của các ngành công nghiệp. Chẳng hạn như, nhiều nhà bán lẻ sẽ sử dụng AI để quản lý và tự động hóa các quy trình quản lý hàng tồn kho phức tạp.
AI cũng sẽ là động cơ đằng sau các sáng kiến giao hàng tự động mới nhất mà các nhà bán lẻ đang thử nghiệm và triển khai, đồng thời ngày càng nhiều nhân viên bán lẻ sẽ cần phải làm quen với cách thức làm việc cùng máy móc để thực hiện công việc của họ tốt hơn.
Dự báo cho thấy, AI sẽ tiếp tục có ảnh hưởng sâu rộng vào năm 2024, từ ô tô tự lái và chẩn đoán chăm sóc sức khỏe đến tiếp thị cá nhân hóa và hệ thống nhà thông minh. Học máy và học sâu sẽ thúc đẩy những tiến bộ trong xử lý ngôn ngữ tự nhiên, giúp AI có khả năng đàm thoại và trực quan hơn.
Dự báo cho thấy, AI sẽ tiếp tục có ảnh hưởng sâu rộng vào năm 2024, từ ô tô tự lái và chẩn đoán chăm sóc sức khỏe đến tiếp thị cá nhân hóa và hệ thống nhà thông minh.. AI nói chung và các công nghệ như học máy (Machine Learning), học sâu (Deep Learning), mạng lưới thần kinh, AI tạo sinh nói riêng đang tạo ra các hệ thống có thể tự học, thích ứng và có khả năng hoạt động.
- Công nghệ thực tế ảo và thực tế tăng cường
Thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR) – những công nghệ hiện đại giúp thay đổi cách con người tương tác với thế giới, môi trường xung quanh – sẽ tiếp tục được đầu tư phát triển mạnh mẽ.
Các công nghệ này đang phá bỏ các rào cản giữa thế giới vật lý và lĩnh vực kỹ thuật số. Khi kết nối toàn cầu phát triển, mỗi người, ngay tại nhà mình, có thể làm việc và giao tiếp với mọi nơi trên thế giới thông qua các nền tảng mạng xã hội. Các trò chơi trực tuyến và thể thao điện tử đang dần trở nên phổ biến.
Các ứng dụng của VR và AR không chỉ dừng ở lĩnh vực giải trí mà sẽ mở rộng sang các lĩnh vực kiến trúc, giáo dục, y tế, và nhiều ngành khác. VR và AR giúp tạo ra các trải nghiệm mới, giúp người sử dụng nắm bắt thông tin và tương tác với môi trường một cách thực tế hơn. Ví dụ, trong lĩnh vực giáo dục, thông qua các chuyến đi thực tế ảo và sách giáo khoa tương tác, công nghệ VR và AR giúp người học đạt những kết quả trước kia không thể có.
Công nghệ VR và AR sẽ xác định lại cách chúng ta tương tác với nội dung số. Vào năm 2024, dự kiến sẽ có nhiều trải nghiệm giáo dục phong phú hơn, hội thảo ảo được cải thiện và các ứng dụng AR được tích hợp vào cuộc sống hàng ngày, tăng cường khả năng điều hướng và truy cập thông tin.
- Công nghệ xanh bảo vệ môi trường, thúc đẩy sự bền vững
Công nghệ xanh (Green Tech) – còn gọi là công nghệ môi trường, công nghệ bền vững, hoặc công nghệ sạch – là những ứng dụng công nghệ không gây ô nhiễm môi trường. Hơn thế nữa, nó còn giúp giảm lượng khí thải CO2 và thanh lọc không khí, tạo cho con người thói quen sống sạch và xanh hơn mỗi ngày.
Công nghệ bền vững là một thuật ngữ chung mô tả tất cả những đổi mới sáng tạo có xem xét đến yếu tố tài nguyên thiên nhiên và thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội. Mục tiêu của các công nghệ này là giảm đáng kể rủi ro môi trường và sinh thái, đồng thời tạo ra một sản phẩm bền vững. Chúng có thể bao gồm ứng dụng của một loạt công nghệ số như AI, blockchain, điện toán đám mây, thực tế mở rộng (ER), tự động hóa quy trình bằng robot (RPA) và nhiều công nghệ khác.
Công nghệ xanh tiếp tục chiếm vị trí trung tâm năm 2024 khi các quốc gia và các tập đoàn quy mô lớn trên thế giới tiếp tục nỗ lực thực hiện các cam kết không ảnh hưởng đến môi trường. Đồng thời, các cá nhân sẽ được khuyến khích tận dụng công nghệ để làm giảm tác động đến môi trường.
Với hiện trạng biến đổi khí hậu ngày càng trở nên trầm trọng, công nghệ xanh sẽ là một trong những xu hướng quan trọng nhất trong năm 2024. Các công nghệ như: sử dụng pin năng lượng Mặt trời, sản xuất điện từ năng lượng gió, tái chế công nghệ cao, sử dụng vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường, quản lý tài nguyên… tiếp tục được phát triển để giúp giảm lượng khí nhà kính thải ra, qua đó góp phần bảo vệ môi trường.
Việc thúc đẩy sự bền vững sẽ dẫn đến những tiến bộ trong các nguồn năng lượng tái tạo, vật liệu thân thiện với môi trường và công nghệ tiết kiệm năng lượng hơn. Các doanh nghiệp sẽ ngày càng áp dụng các biện pháp bền vững và người tiêu dùng sẽ ưa chuộng các sản phẩm và dịch vụ thân thiện với môi trường.
- Sự tiến bộ của công nghệ lượng tử
Công nghệ lượng tử đã có bước tiến mới vào năm 2023, như Intel chế tạo thành công bộ xử lý lượng tử Tunnel Falls, hay Microsoft thông báo trong quá trình xây dựng siêu máy tính lượng tử đầu tiên. IBM, Google và một số công ty công nghệ Trung Quốc cũng đã tham gia lĩnh vực này từ nhiều năm trước.
Một chuyên gia lượng tử của IBM trong phòng thí nghiệm của công ty ở New York.
Điện toán lượng tử (Quantum computing) cũng là một trong những xu hướng công nghệ phổ biến nhất đang trở nên phổ biến trong những thời gian gần đây và nó sẽ có tác động đến hầu hết mọi khía cạnh của cuộc sống chúng ta.
Một trong những ứng dụng của điện toán lượng tử là khiến những tiêu chuẩn mã hóa hiện tại như RSA và ECC trở nên lỗi thời. Mỹ đã bắt đầu chuẩn bị cho tiêu chuẩn “mật mã hậu lượng tử” (PQC), tức thuật toán mã hóa có khả năng chống lại cuộc tấn công lượng tử, và dự kiến được Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Quốc gia Mỹ ban hành năm 2024. Theo Liz Centoni, Phó chủ tịch Cisco, việc áp dụng PQC thậm chí sẽ được thực hiện trước khi nó được chuẩn hóa, trong đó sẽ áp dụng cho hệ điều hành, trình duyệt và nền tảng công nghệ.
Điện toán lượng tử là một lĩnh vực đa ngành bao gồm nhiều khía cạnh của khoa học máy tính, vật lý và toán học vận dụng cơ học lượng tử để giải quyết những vấn đề phức tạp nhanh hơn so với máy tính cổ điển. Máy tính lượng tử có thể giải quyết một số loại vấn đề nhanh hơn máy tính thông thường hàng triệu lần nhờ tận dụng các hiệu ứng cơ học lượng tử, chẳng hạn như trạng thái chồng chất và giao thoa lượng tử.
Điện toán lượng tử sẽ tiếp tục phát triển, có khả năng giải quyết các vấn đề mà máy tính cổ điển hiện không thể giải quyết được. Nó sẽ có các ứng dụng trong mật mã, khám phá thuốc và tối ưu hóa các hệ thống phức tạp, tác động đến các ngành công nghiệp trên diện rộng.
Yếu tố khác biệt đáng kể của xu hướng công nghệ này là máy tính lượng tử có khả năng xử lý nhanh hơn nhiều so với máy tính thông thường, đó là lý do tại sao các công ty lớn như Microsoft, Amazon và Google đang nỗ lực đổi mới và đầu tư rất nhiều nguồn lực vào lĩnh vực này. Trên thực tế, quy mô thị trường điện toán lượng tử toàn cầu ước đạt 10,13 tỷ USD trong năm 2022 và dự kiến sẽ vượt qua 125 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ CAGR dự kiến là 36,89% trong giai đoạn dự báo 2022 – 2030.
Mối nguy hiểm tiềm ẩn của điện toán lượng tử là nó có thể khiến các hoạt động mã hóa hiện tại trở nên vô dụng. Vì vậy, bất kỳ quốc gia nào phát triển điện toán lượng tử trên quy mô lớn đều có thể phá vỡ mã hóa của các quốc gia, doanh nghiệp, hệ thống bảo mật khác,… Đây là xu hướng cần theo dõi cẩn thận vào năm 2024 khi các quốc gia như Mỹ, Anh, Trung Quốc và Nga đang đổ tiền vào phát triển công nghệ điện toán lượng tử.
- Internet vạn vật (IoT) đang phát triển mạnh mẽ
Ngày nay, Internet vạn vật (IoT: Internet of Things) đã trở thành một yếu tố quyết định đối với sự phát triển và hiện đại hóa trong nhiều lĩnh vực cuộc sống. Từ việc quản lý thông minh trong gia đình, nâng cao hiệu suất trong doanh nghiệp, đến việc tối ưu hóa cơ sở hạ tầng đô thị, IoT đang mở ra một tương lai mà mọi thứ đều kết nối và tương tác với nhau.
Hiểu một cách đơn giản IoT là một mạng lưới các thiết bị và cảm biến được kết nối với nhau, tất cả đều giao tiếp, thu thập và trao đổi dữ liệu với nhau. Việc kết nối có thể thực hiện qua mạng Wi-Fi, mạng thông tin di động,… Các thiết bị có thể là điện thoại thông minh, máy pha cà phê, máy giặt, tai nghe và rất nhiều thiết bị khác.
IoT sẽ là mạng lưới kết nối khổng lồ để kết nối mọi thứ bao gồm cả con người và sẽ tồn tại các mối quan hệ giữa người và người, người và thiết bị, thiết bị và thiết bị. Một mạng lưới IoT có thể chứa đến 50 đến 100 nghìn tỷ đối tượng được kết nối và mạng lưới này có thể theo dõi sự di chuyển của từng đối tượng.
Tác động của IoT rất đa dạng trên các lĩnh vực như quản lý hạ tầng, y tế và tự động hóa, giao thông… Cụ thể, trong lĩnh vực y tế, thiết bị IoT được sử dụng để cho phép theo dõi sức khỏe từ xa và hệ thống thông báo khẩn cấp. Các thiết bị theo dõi sức khỏe có thể dao động từ huyết áp và nhịp tim với các thiết bị tiên tiến có khả năng giám sát cấy ghép đặc biệt, chẳng hạn như máy điều hòa nhịp tim hoặc máy trợ thính tiên tiến.
Công nghệ IoT đã giúp quy mô thị trường hậu cần toàn cầu năm 2019 đạt giá trị 34 tỷ USD. Theo nhiều chuyên gia, ngành Internet vạn vật sẽ được định giá 63,7 tỷ USD vào năm 2026 với tốc độ CAGR khoảng 12,4%. Viện nghiên cứu McKinsey Global cũng cho rằng, Internet vạn vật sẽ tác động mạnh mẽ về mặt kinh tế đối với tất cả những công nghệ đột phá, có thể đạt 36 nghìn tỷ USD trong chi phí vận hành.
Không nằm ngoài xu hướng phát triển của thị trường thế giới, theo thống kê của Research and Market, quy mô thị trường IoT Việt Nam đạt khoảng 2,5 tỷ USD năm 2021 và tăng trưởng với tốc độ 22,6%/năm. Đến năm 2027, Research and Market dự báo quy mô thị trường IoT Việt Nam sẽ đạt khoảng 8,5 tỷ USD.
- Công nghệ sinh học và công nghệ y tế
Công nghệ sinh học là một lĩnh vực công nghệ cao xây dựng trên cơ sở lý thuyết về sự sống với sự phối hợp giữa quy trình nghiên cứu cùng trang thiết bị kỹ thuật nhằm tạo nên các sản phẩm sinh học chất lượng cao. Các sản phẩm này sẽ đáp ứng được yêu cầu và lợi ích của con người trong nền kinh tế – xã hội và cung cấp sản phẩm thân thiện với môi trường, đồng thời giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường hiện nay.
Công nghệ sinh học hiện đại được ứng dụng để đem đến các sản phẩm điều trị mang tính đột phá và những công nghệ mới giải quyết được các vấn đề thường nhật. Bên cạnh đó, sản phẩm ứng dụng công nghệ sinh học giảm tác động đến môi trường, chống nạn đói, sử dụng ít năng lượng và sạch hơn. Đồng thời, lĩnh vực công nghệ này cũng giúp quy trình sản xuất công nghiệp trở nên an toàn và hiệu quả hơn rất nhiều.
Ở Việt Nam, Nghị quyết số 36-NQ/TW về Phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ phát triển bền vững đất nước trong tình hình mới”do Bộ Chính trị ban hành ngày 30/01/2023 đã xác định mục tiêu tập trung phát triển, phấn đấu đưa Việt Nam trở thành quốc gia có nền công nghệ sinh học phát triển trên thế giới, trung tâm sản xuất và dịch vụ thông minh về công nghệ sinh học, thuộc nhóm dẫn đầu khu vực châu Á.
Trong khi đó, công nghệ y tế (healthtech) hiện nay đã đạt được những bước tiến đáng kể trên toàn thế giới. Các quốc gia áp dụng các giải pháp công nghệ y tế khác nhau để giải quyết các thách thức về sức khỏe cộng đồng.
Các lợi ích khác của công nghệ y tế bao gồm trợ giúp người cao tuổi, truy cập hiệu thuốc trực tuyến và các chương trình thể dục kỹ thuật số, theo dõi bệnh tật thông qua máy điều hòa nhịp tim, sử dụng đồng hồ thông minh để theo dõi dữ liệu sức khỏe.
Dự báo trong năm 2024, công nghệ sinh học sẽ cách mạng hóa việc chăm sóc sức khỏe với y học cá nhân hóa, chỉnh sửa gen tiên tiến, phát hiện và điều trị bệnh hiệu quả hơn. Còn công nghệ y tế sẽ cung cấp các giải pháp theo dõi bệnh nhân từ xa và chăm sóc sức khỏe từ xa, lấy khách hàng làm trung tâm, thực hiện việc kết nối giữa bệnh nhân và các y bác sĩ giúp việc chăm sóc sức khỏe trở nên dễ tiếp cận và hiệu quả hơn.
- Điện toán biên trở thành công nghệ điện toán đám mây chủ đạo
Hệ thống đám mây sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng cho các ý tưởng mới và cơ hội lớn trong năm 2024, trong đó điện toán biên được xem là công nghệ tối ưu hoá hệ thống điện toán đám mây bằng cách cho phép các thiết bị xử lý dữ liệu và thực hiện các tác vụ trực tiếp trên thiết bị đó, thay vì phải gửi đến một vị trí tập trung để xử lý, giúp quá trình xử lý dữ liệu trở nên hiệu quả và nhanh chóng hơn.
Vào năm 2024, điện toán biên được dự báo sẽ trở thành xu hướng chủ đạo, các tổ chức, doanh nghiệp có thể mong đợi việc áp dụng điện toán biên nhiều hơn trong kiến trúc đám mây. Điện toán biên là quá trình tính toán dữ liệu gần nguồn tạo dữ liệu hơn là lưu trữ dữ liệu ở một trung tâm dữ liệu ở xa. Điều này rất quan trọng đối với các ứng dụng yêu cầu xử lý theo thời gian thực, chẳng hạn như thiết bị IoT hay xe tự lái. Kiến trúc đám mây truyền thống đã được chứng minh là có hạn chế do độ trễ, giới hạn băng thông và lượng dữ liệu được tạo ra quá lớn. Điều đó cho thấy, điện toán biên sẵn sàng biến đổi tương lai của điện toán đám mây thông qua việc giảm độ trễ và tối ưu hoá băng thông.
Khi được sử dụng một cách phù hợp, điện toán biên có tiềm năng giúp các tổ chức cải thiện độ an toàn và hiệu năng, tự động hóa các quy trình và cải thiện trải nghiệm người dùng.
- Công nghệ chuỗi khối sẽ được ứng dụng rộng rãi hơn
Công nghệ chuỗi khối (blockchain) là một tập hợp kỹ thuật số các giao dịch được theo dõi và ghi lại trong một mạng lưới phi tập trung. Các giao dịch sau khi được gửi lên trên mạng lưới blockchain sẽ được nhóm vào các khối và các giao dịch trong cùng một khối (block) được coi là đã xảy ra cùng thời điểm. Các giao dịch chưa được thực hiện trong một khối được coi là chưa được xác nhận.
Một nghiên cứu cho thấy, quy mô thị trường công nghệ chuỗi khối toàn cầu đạt được định giá 11,14 tỷ USD vào năm 2022 và dự kiến sẽ tăng từ 17,57 tỷ USD năm 2023 lên 469,49 tỷ USD vào năm 2030, đạt tốc độ tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 59,9% trong giai đoạn dự báo.
Các thành phần cơ bản trong một giao dịch Blockchain
Công nghệ chuỗi khối được dự báo sẽ được ứng dụng rộng rãi trong năm 2024, được coi là một trong những công nghệ đột phá, có khả năng làm thay đổi cách thức cung ứng và mang lại sự minh bạch và tin cậy cho các ngành công nghiệp khác nhau đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính.
Xu hướng ứng dụng của blockchain ngày càng thể hiện rõ trên toàn cầu, đặt ra yêu cầu đối với các quốc gia cần phải có các giải pháp chiến lược phù hợp để tận dụng cơ hội phát triển, đồng thời kiểm soát các rủi ro liên quan để đảm bảo an toàn hệ thống.
- Đạo đức trong kỷ nguyên kỹ thuật số và quyền riêng tư của con người
Những năm gần đây, không thể phủ nhận những lợi ích vô cùng to lớn mà những tiến bộ công nghệ mang lại. Nhưng đi kèm với đó là những thách thức không nhỏ buộc con người phải đối mặt. Những vấn đề liên quan đến đạo đức trong thời đại số và quyền riêng tư trở thành sự quan tâm của mọi người ở nhiều lĩnh vực và ngành nghề khác nhau.
Tại Hội nghị Nghị sỹ trẻ toàn cầu lần thứ 9 (Hà Nội, ngày 16/9), phiên thảo luận chuyên đề 3 “Thúc đẩy tôn trọng đa dạng văn hóa vì sự phát triển bền vững”, các Nghị sỹ trẻ đánh giá ý nghĩa quan trọng của chuyển đổi công nghệ, song cũng khẳng định tôn trọng đa dạng văn hoá là một trụ cột phát triển bền vững. Do vậy, các đại biểu đề xuất các Quốc hội cần xây dựng một Hiến chương về đạo đức trong khoa học, công nghệ, dựa trên tinh thần bảo đảm, tôn trọng quyền con người.
Ở châu Âu, đang luật hóa các quy tắc về đạo đức AI, đặc biệt là về dữ liệu riêng tư của cá nhân, như một căn cứ để hướng dẫn các bên liên quan phát triển AI theo hướng cải thiện chất lượng cuộc sống và đảm bảo quyền con người. Dự thảo Đạo luật trí tuệ nhân tạo (AI Act) của châu Âu đã đưa ra 7 yêu cầu chính để đạt được một hệ thống AI đáng tin cậy, bao gồm: phải có sự tham gia, giám sát của con người; phải đủ mạnh và an toàn để xử lý các lỗi; phải đảm bảo quyền riêng tư và quản trị dữ liệu; phải minh bạch, có thể truy suất nguồn gốc; phải đảm bảo sự đa dạng, không phân biệt đối xử và công bằng với các nhóm xã hội; nên được sử dụng để tăng cường phúc lợi xã hội và trách nhiệm môi trường; và phải có các cơ chế để đảm bảo trách nhiệm giải trình đối với các hệ thống AI và kết quả của chúng.
Tại Mỹ, đã đưa ra các ý tưởng chính sách cũng dựa trên cách tiếp cận rủi ro, cụ thể theo ngành và phân tán cao giữa ba cơ quan liên bang. Mỹ cũng đưa ra các yêu cầu bảo vệ quyền riêng tư và thử nghiệm các thống AI trước khi triển khai rộng rãi cho người dùng. Tại Trung Quốc, dự thảo quản lý AI yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ AI phải tuân thủ các quy định kiểm duyệt nghiêm ngặt.
Ở Việt Nam, Nghị định số 13/2023/ NĐ-CP của Chính phủ về bảo vệ dữ liệu cá nhân đã tạo hành lang pháp lý để giảm thiểu tối đa những nguy cơ và hệ quả của các hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân.
Trong bối cảnh mối lo ngại ngày càng tăng về quyền riêng tư dữ liệu và đạo đức kỹ thuật số, năm 2024 sẽ chứng kiến sự gia tăng nhu cầu về các công nghệ ưu tiên kiểm soát người dùng và sử dụng dữ liệu có đạo đức. Việc bảo vệ quyền riêng tư của chúng ta trong thời đại trí tuệ nhân tạo ngày càng trở nên phức tạp và quan trọng. Khi công nghệ AI ngày càng thâm nhập vào nhiều lĩnh vực trong cuộc sống của chúng ta, những thách thức đối với vấn đề bảo mật và quyền riêng tư sẽ tăng lên. Điều đó khiến chúng ta phải chủ động thực hiện các biện pháp để bảo vệ thông tin cá nhân của mình và sử dụng các công cụ AI một cách có trách nhiệm để hạn chế tối đa những mối đe doạ tiềm ẩn trên không gian mạng.
Năm 2024 hứa hẹn sẽ là một năm có sự biến đổi công nghệ vượt bậc, đón nhận những tiến bộ khoa học công nghệ, điều quan trọng là phải quan tâm những tác động về mặt đạo đức, an ninh và tính bền vững đi kèm. Chủ động đón đầu với xu hướng phát triển công nghệ, trong năm mới, Đảng và nhà nước ta với chủ trương đẩy mạnh chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, tạo đột phá rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế là tư duy phù hợp trong giai đoạn hiện nay./.
