Vài điểm nhấn trí tuệ nhân tạo và những đóng góp trong lĩnh vực y tế năm 2024

Tác giả: TS. Hồ Đắc Thái Hoàng

Trong năm 2024, trí tuệ nhân tạo (AI) tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng của mình trong việc cải thiện chất lượng y tế trên toàn cầu. Từ việc hỗ trợ chẩn đoán chính xác hơn đến việc cá nhân hóa phương pháp điều trị, AI đang thay đổi cách chúng ta tiếp cận sức khỏe và y học. Bài viết này sẽ phân tích những đóng góp nổi bật của AI trong lĩnh vực y tế năm 2024, từ ứng dụng công nghệ trong chẩn đoán, điều trị, nghiên cứu, đến quản lý dữ liệu y tế.

AI trong chẩn đoán bệnh

Ứng dụng AI trong hình ảnh y tế: AI đã trở thành công cụ không thể thiếu trong phân tích hình ảnh y tế, như X-quang, MRI và CT scan. Các thuật toán học sâu (DL) đã giúp cải thiện độ chính xác trong việc phát hiện các bệnh lý như ung thư, bệnh tim mạch, và tổn thương thần kinh. Ví dụ, một hệ thống AI tại Bệnh viện Mayo, sử dụng mạng nơ-ron sâu và được huấn luyện trên hơn 1 triệu hình ảnh y tế, đã đạt độ chính xác 98% trong việc phát hiện ung thư phổi từ hình ảnh CT scan, đồng thời giảm thời gian phân tích xuống còn vài phút (Mayo Clinic, 2024).

Hình 1. CT scan cho phép bác sĩ nhìn thấy rõ lớp cắt trên cơ thể bệnh nhân để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh và xây dựng phác đồ điều trị

Trí tuệ nhân tạo đã được ghi nhận thành công việc hỗ trợ chẩn đoán qua dữ liệu lớn. Oxford Medicine (2024) công bố các hệ thống AI có khả năng phân tích hàng triệu hồ sơ bệnh án để tìm ra các mẫu hình bệnh lý. Điều này giúp bác sĩ chẩn đoán các bệnh hiếm gặp nhanh hơn và chính xác hơn. Một nghiên cứu từ Đại học Oxford cho thấy AI đã giảm 30% thời gian chẩn đoán các bệnh hiếm gặp.

AI trong điều trị bệnh

Thành công quan trọng đáng ghi nhận là khả năng cá nhân hóa phương pháp điều trị. AI đã giúp phát triển các phương pháp điều trị cá nhân hóa dựa trên dữ liệu di truyền, lối sống và hồ sơ y tế của từng bệnh nhân. Ví dụ, công ty DeepMind đã sử dụng AI để thiết kế phương pháp điều trị riêng biệt cho bệnh nhân ung thư vú, tăng tỷ lệ sống sót lên 15% so với phương pháp truyền thống (DeepMind, 2024).

Hình 2. Phác đồ điều trị và theo dõi đối với bệnh nhân được xác định có nguy cơ theo 2 phương thức truyền thống và kỹ thuật số

Hỗ trợ phẫu thuật bằng robot AI: Robot phẫu thuật được điều khiển bởi AI đã mang lại độ chính xác cao hơn trong các ca phẫu thuật phức tạp. Năm 2024, Journal of Robotic Surgery đã báo cáo robot AI da Vinci đã thực hiện hơn 100.000 ca phẫu thuật thành công trên toàn cầu, với tỷ lệ biến chứng giảm 20% so với phẫu thuật truyền thống.

AI trong nghiên cứu y học

Dữ liệu lớn (Big data) và học máy (ML) đã giúp tăng tốc phát triển thuốc. Sự trợ giúp của AI đã rút ngắn thời gian nghiên cứu và phát triển thuốc mới. Một ví dụ điển hình là hệ thống AI của công ty Insilico Medicine, giúp phát triển một loại thuốc điều trị Alzheimer trong vòng 6 tháng, thay vì nhiều năm như trước đây (Nature Medicine, 2024).

Phân tích dữ liệu gen đã được áp dụng khá rộng rãi với nguồn dữ liệu lớn (Big data) để AI giúp phân tích dữ liệu gen nhanh hơn và chi tiết hơn, mở ra cơ hội phát hiện các đột biến gen liên quan đến nhiều bệnh di truyền. Năm 2024, Broad Institute ghi nhận các nhà nghiên cứu tại Viện Broad đã sử dụng AI để xác định 12 đột biến gen mới liên quan đến bệnh Parkinson.

AI trong quản lý y tế

AI đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa quản lý hồ sơ y tế. Trên thực tế, AI đã giúp tự động hóa việc quản lý và phân tích dữ liệu hồ sơ y tế, giảm tải công việc hành chính cho nhân viên y tế. Hệ thống Epic AI tại Mỹ đã tiết kiệm hơn 10 triệu giờ làm việc hành chính trong năm 2024 (Epic Systems, 2024).

AI đã hỗ trợ các bệnh viện phân bổ nguồn lực y tế hiệu quả thông qua việc dự đoán nhu cầu y tế, giúp phân bổ nguồn lực như giường bệnh, thuốc men, và nhân lực một cách hiệu quả hơn. Singapore HealthTech (2024) báo cáo hệ thống AI tại Singapore đã giảm 25% tình trạng thiếu giường bệnh trong các đợt dịch bệnh lớn.

Thách thức và tương lai của AI trong y tế

Mặc dù AI đã đạt được nhiều thành tựu, vẫn còn nhiều thách thức cần giải quyết, như bảo mật dữ liệu, định kiến thuật toán, và sự phụ thuộc quá mức vào công nghệ. Việc đào tạo và cập nhật kỹ năng cho nhân viên y tế cũng là một vấn đề quan trọng.

Trong tương lai, AI sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ và mở rộng sang các lĩnh vực y tế khác như chăm sóc sức khỏe tâm thần và y học dự phòng. Các công nghệ như AI cảm xúc và chatbot y tế sẽ giúp cải thiện trải nghiệm chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân.

Tóm lại, năm 2024 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào y tế. Với những đóng góp đáng kể trong chẩn đoán, điều trị, nghiên cứu, và quản lý, AI đang thay đổi cách chúng ta tiếp cận sức khỏe và y học. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa tiềm năng của AI, cần giải quyết các thách thức hiện tại và xây dựng một hệ thống y tế bền vững dựa trên công nghệ.

Facebook
Twitter
LinkedIn
Email