Những giải pháp trong việc thực hiện xây dựng nông thôn mới ở Thừa Thiên Huế

Sau gần 30 năm thực hiện đường đối đổi mới, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thừa thiên Huế, nông nghiệp, nông dân, nông thôn đã đạt được thành tựu khá toàn diện và to lớn. Kinh tế nông thôn chuyển dịch theo hướng tăng công nghiệp, dịch vụ, ngành nghề; các hình thức tổ chức sản xuất tiếp tục đổi mới. Kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội được tăng cường; bộ mặt nhiều vùng nông thôn thay đổi. Đời sống vật chất và tinh thần của dân cư ở hầu hết các vùng nông thôn ngày càng được cải thiện. Xóa đói, giảm nghèo đạt kết quả to lớn. Hệ thống chính trị ở nông thôn được củng cố và tăng cường, dân chủ cơ sở được phát huy, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, vị thế chính trị của giai cấp nông dân ngày càng được nâng cao.

Tuy nhiên, việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đổi mới cách thức sản xuất trong nông nghiệp còn chậm, phổ biến vẫn là sản xuất nhỏ phân tán; năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng nhiều mặt hàng thấp. Công nghiệp, dịch vụ và ngành nghề phát triển chậm, chưa thúc đẩy mạnh mẽ chuyển dịch cơ cấu kinh tế và lao động ở nông thôn. Nông nghiệp và nông thôn phát triển thiếu quy hoạch, kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội còn kém, môi trường ngày càng ô nhiễm; năng lực thích ứng, đối phó với thiên tai còn nhiều hạn chế. Đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn còn thấp, tỉ lệ hộ nghèo cao, nhất là vùng đồng bào dân tộc, vùng sâu, vùng xa; chênh lệch giàu, nghèo giữa nông thôn và thành thị, giữa các vùng còn lớn, phát sinh nhiều vấn đề xã hội bức xúc.

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, cùng với các địa phương trên toàn quốc, Thừa Thiên Huế đã triển khai tổ chức lập quy hoạch và xây dựng đề án xây dựng nông thôn mới tại 92 xã nông thôn. Từ điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội và tiềm năng, thế mạnh của địa phương mình, các xã đã xây dựng xong đề án xây dựng nông thôn mới của xã mình. Tuy nhiên qua hai năm triển khai thực hiện nhiều vấn đề đặt ra cần giải quyết. Các xã đã hoàn thành tiêu chí quy hoạch nông thon mới song chưa thực sự gắn kết với quy hoạch của ngành, lĩnh vực, quy hoạch vùng; Quy hoạch phát triển sản xuất chỉ mới giới hạn trong phạm vi mồi xã, mang tính sản xuất nhỏ chưa liên kết được giữa các xã, các vùng để sản xuất hàng hóa có quy mô lớn gắn với đầu ra của sản phẩm nhằm khai thác tiềm năng thế mạnh của vùng, tính liên kết đấu nối quy hoạch giao thông, quy hoạch thủy lợi chưa cao. Chính vì vậy, việc thực hiện xây dựng nông thôn mới của tỉnh vẫn còn bất cập, chưa thể hiện được bức tranh tổng thể để lựa chọn những địa bàn, những lĩnh vực công việc một cách hợp lý trong việc chỉ đạo triển khai thực hiện.

Sau đây là một số giải pháp trong việc thực hiện xây dựng nông thôn mới ở Thừa Thiên Huế:

– Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, vận động

Tuyên truyền sâu rộng nội dung các chủ trương, mục tiêu của Trung ương, địa phương về xây dựng nông thôn như: Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 05/8/2008 của Ban chấp hành Trung ương Đảng (khoá X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn; Quyết định số 800/QĐ-TTg ngày 04/6/2010 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010- 2020; các Chương trình của Chính phủ về xóa đói giảm nghèo để người dân hiểu rõ và tham gia; thường xuyên cập nhật, đưa tin về các mô hình, điển hình tiên tiến, sáng kiến và kinh nghiệm hay về xây dựng nông thôn mới trên các phương tiện thông tin đại chúng để phổ biến và nhân rộng.

Mở cuộc vận động về xây dựng nông thôn mới, cần phải quán triệt xây dựng nông thôn mới là một nhiệm vụ chính trị trọng tâm, thường xuyên của các cấp, các ngành để huy động cả hệ thống chính trị và toàn xã hội tham gia, trong đó cấp ủy Đảng, chính quyền đóng vai trò lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, tổ chức thực hiện, người dân đóng vai trò chủ thể cùng với các tổ chức chính trị xã hội tham gia xây dựng nông thôn mới. Mặt trận Tổ quốc tỉnh chủ trì, phối hợp với các ngành chức năng và các tổ chức đoàn thể tổ chức phát động toàn xã hội thi đua xây dựng nông thôn mới trên địa bàn toàn tỉnh.

– Nâng cao chất lượng quy hoạch và quản lý quy hoạch nông thôn

Tăng cường quản lý nhà nước trong công tác lập và quản lý thực hiện quy hoạch xây dựng nông thôn mới. Quy hoạch xây dựng nông thôn mới cấp xã sau khi được phê duyệt phải công khai rộng rãi trong cộng đồng dân cư; đồng thời tăng cường sự giám sát của người dân trong quá trình triến khai thực hiện quy hoạch. Tổ chức rà soát lại quy hoạch của các xã, trên cơ sở bám sát quy hoạch chung bảo đảm 19 tiêu chí của Trung ương quy định, phù họp với tình hình và khả năng của địa phương, có tính khả thi. Thực hiện tốt công tác quản lý quy hoạch, tăng cường kiểm tra giám sát nhất là giám sát của cộng đồng, tố tư vấn giám sát trong quá trình triển khai thực hiện quy hoạch.

– Đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội nông thôn

Tập trung huy động các nguồn lực để xây dựng kết cấu hạ tầng – xã hội vùng nông thôn, nhất là hệ thống giao thông, thủy lợi, điện, nước sinh hoạt và vệ sinh môi trường nông thôn; phát triển mạng lưới trường học, trạm y tế, hệ thống bưu chính viễn thông … Ưu tiên đầu tư xây dựng các hạng mục, tiêu chí gần đạt được tiêu chí quốc gia về nông thôn mới và cho các xã có khả năng sớm đạt xã nông thôn mới. Thực hiện công khai cơ cấu các nguồn kinh phí đầu tư đối với các công trình xây dựng hạ tầng cơ sở nông thôn để người dân thảo luận, tự nguyện tham gia hiến đất, đóng góp công sức, tiền của.

Tập trung chỉ đạo đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các trạm y tế; làm tốt công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho nhân dân. Đẩy mạnh Chương trình kiên cố hoá trường học, đầu tư trang thiết bị dạy và học theo hướng hiện đại. Đầu tư xây dựng các thiết chế văn hoá-thể thao ở nông thôn. Đầu tư xây dựng một số chợ đầu mối ở những nơi thuận lợi và có điều kiện để giúp nông dân tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp.

Thực hiện tốt dự án nâng cấp, cải tạo lưới điện trung áp trên địa bàn. Xây dựng các mô hình quản lý điện nông thôn, quan tâm giảm thất thoát điện năng. Tập trung xây dựng mới và cải tạo hồ, đập, trạm bơm để cấp nước phục vụ sản xuất, ưu tiên hoàn thành việc kiên cố hoá kênh mương, các công trình thủy lợi trọng điểm ở những vùng khó khăn về nguồn nước.

– Đẩy mạnh phát triển y tế, giáo dục, văn hoá, xã hội, môi trường

Tiếp tục củng cố tổ chức mạng lưới y tế cơ sở, hoàn thiện và nâng cao các dịch vụ y tế phục vụ chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân. Có chính sách thu hút động viên khuyến khích đối với bác sỳ về công tác tại trạm y tế xã, duy trì và phát triển lực lượng y tế thôn, làng. Thực hiện đồng bộ và có hiệu quả công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe, chính sách dân số-kế hoạch hóa gia đình, chính sách khám chữa bệnh bằng thẻ bảo hiểm y tế cho người nghèo và trẻ em dưới 6 tuổi; làm tốt công tác y tế dự phòng. Đẩy mạnh thực hiện y tế học đường, bố trí đủ cán bộ y tế trong các trường học ở nông thôn.

Tăng cường đào tạo bồi dưỡng nghiệp vụ để chuấn hóa đội ngũ giáo viên đảm bảo đủ về số lượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng. Khuyến khích và tạo điều kiện phát triển quỹ khuyến học ở nông thôn; vận động học sinh trong độ tuổi được đến lớp, hạn chế lưu ban, bỏ học nhằm duy trì tốt kết quả phổ cập giáo dục trung học cơ sở, phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi và phấn đấu đạt chuấn phố cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi.

Đẩy mạnh công tác đào tạo nghề đế giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động khu vực nông thôn theo hướng giảm dần tỷ trọng lao động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp. Đẩy mạnh tuyên truyền và xây dựng nếp sống văn hóa ở nông thôn, tăng cường và nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao. Làm tốt công tác bảo tồn, tôn tạo phát huy các giá trị văn hoá vật thế và phi vật thể. Nâng cao chất lượng phong trào: “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” trong đó trọng tâm là xây dựng gia đình văn hoá, làng văn hoá, khu dân cư văn hoá.

Tập trung triển khai Chương trình nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn. Tổ chức tốt việc thu gom xử lý rác thải, nước sinh hoạt và chăn nuôi, quản lý và bảo vệ bền vững tài nguyên đất, nước. Tăng cường các hoạt động bảo vệ môi trường xanh – sạch – đẹp, nhất là việc kiểm tra, xử lý các cơ sở sản xuất, kinh doanh không có hệ thống xử lý nước thải, rác thải, gây ô nhiễm môi trường. Tiến hành quy hoạch nghĩa trang và thực hiện đúng theo quy hoạch đối với các xã chưa có nghĩa trang hoặc có nghĩa trang nhưng chưa đảm bảo về yếu tố môi trường.

– Củng cố, đổi mới các hình thức tổ chức sản xuất

Quy hoạch vùng sản xuất hàng hóa tập trung với quy mô lớn, xây dựng cánh đồng mẫu lớn để tạo điều kiện giảm chi phí đầu tư, áp dụng khoa học kỷ thuật, cơ giới hóa vào sản xuất, tăng năng suất, tăng thu nhập cho nông dân, nâng cao chất lượng sản phẩm phục vụ cho nội địa và xuất khẩu. Tạo chuồi liên liên kết giữa sản xuất với tiêu thụ sản phẩm, tạo đầu ra ổn định cho sản phẩm của nông dân.

Tổ chức lại sản xuất để phát triển kinh tế nông thôn theo hướng sản xuất hàng hóa. Củng cố và đổi mới hoạt động của các Họp tác xã, phát triển đa dạng các hình thức kinh tế hợp tác ở nông thôn. Tạo cơ sở thuận lợi cho kinh tế tập thể, kinh tế hộ, kinh tế trang trại và doanh nghiệp ở nông thôn phát triển. Xây dựng cơ chế, chính sách thu hút mạnh các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn của tỉnh, sử dụng nhiều lao động để tạo nhiều việc làm mới cho lao động khu vực nông nghiệp, nông thôn. Đẩy mạnh liên kết chặt chẽ giữa “4 nhà”, tạo sự chuyển biến căn bản trong phát triển kinh tế hộ gia đình ở nông thôn, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số theo đúng kế hoạch, quy hoạch.

– Củng cố nâng cao chất lượng tố chức cơ sở Đảng, vai trò của chính quyền và các tổ chức chính trị xã hội ở cơ sở

Tạo sự chuyển biến toàn diện, sâu sắc về nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tố chức cơ sở Đảng ở nông thôn; xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh bảo đảm vai trò nền tảng, hạt nhân chính trị ở cơ sở, lãnh đạo toàn diện kinh tế – xã hội, chính trị, an ninh, quốc phòng. Chú trọng làm tốt công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ, nâng cao hiệu lực quản lý của chính quyền. Xây dựng chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị vững mạnh, hoạt động có hiệu lực và hiệu quả. Thực hiện tốt pháp lệnh dân chủ ở cơ sở. Củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực quản lý Nhà nước của ngành Nông nghiệp và phát triển nông thôn.

– Tăng cường công tác kiểm tra giám sát

Qua theo dõi ở nhiều xã cho thấy ở nơi nào làm tốt công tác kiểm tra giám sát nhất là giám sát của cộng đồng, thực hiện công khai minh bạch ở tất cả các khâu từ xây dựng, thực hiện quy hoạch đến quản lý vốn và tài chính, phát hiện kịp thời những sai phạm để chấn chỉnh thì ở những xã đó quá trình chỉ đạo xây dựng nông thôn mới diễn ra sôi động có kết quả rõ nét, tình hình vẫn ổn định được nhân dân đồng tình ủng hộ. Phải có cơ chế kiểm tra giám sát phát huy việc giám sát của cộng đồng, xử lý kịp thời những sai phạm, bảo đảm đoàn kết trong nội bộ nhân dân.

                                                                                          TS. Bùi Thắng

Facebook
Twitter
LinkedIn
Email